Ekonomide “imdat” çığlıkları…

Ekonomide “imdat” çığlıkları…

Necdet Sivaslı

Geçenlerde ekonomi ile ilgili yazdığımız bir yazıda kanatlı sektöründeki sıkıntı nedeni ile 870 işletmenin kepenk kapattığını, sektörün giderek zora girdiğini belirtmiştik.

Şimdi ise yeni çığlık duyuldu. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu TÜRKONFED’in dergisinde, KOBİ’lerin sıkıntı içinde olduğu, Türkiye çapında KOBİ’lerin iflas noktasına geldiğine dikkat çekiliyor. KOBİ’ler genellikle tahsilatta yaşanan güçlük, finansal krediye erişememe ve iktidarın gerekli adımları atmamasından şikayet ediyor.

Özetle ekonomide “imdat” çığlıklarını giderek yükselmeye başladığını görüyoruz.

Bu konudaki gelişmelere göz atalım:

Batı Akdeniz Sanayici ve İş Dünyası Federasyonu (BAKSİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Erdoğan, kamu ve belediyelerin borçlarını zamanında ödemediğini vurguluyor. Bankaların KOBİ’lere karşı tavır aldığına dikkat çeken Abdullah Erdoğan, “KOBİ’ler kriz ortamından çok daha fazla etkilenen iş grupları\’85 Finansa erişimlerinde de ciddi sorunlar var. Bu sorunlar büyük firmalardan önce KOBİ’leri vuruyor ” diyor.

Çukurova Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (SİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, KOBİ’lerin bu dönemde finansa erişimde zorlandığını anlattı. Tarım ağırlıklı bir bölge olduklarını dile getiren Süleyman Sönmez, üreticilerin zararına satış yaptığını söyledi. İhracat kapılarında sıkıntı yaşadıklarını belirten sönmez, inşaat sektöründe de maliyet artışlarına bağlı büyük sıkıntıların olduğunu kaydetti.

Bankaları eleştiri yağmuruna tutan Dicle Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (DİCLESİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Bilim şöyle konuştu:

“Bugünkü ekonomik koşullarda bölgedeki KOBİ’lerin yaşaması oldukça zor. Sınır bölgesindeyiz, Irak ve Suriye’deki durum malum. KOBİ’lerin yaşaması adına can suyuna ihtiyacı var. Tüm bankalar şemsiyeyi kapattı, bankaların iyi gün dostu olduğunu gördük. Birçok yatırımcı arkadaşımız, ya yatırımda ya da borçlu yakalandı ve böyle olduğu için de sanki cezalandırıldı. ”

Güney Ege Sanayiciler ve İşadamları Federasyonu (GESİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Aysun Nalbant, özellikle Denizli’de pek çok büyük şirketin döviz kurlarındaki dalgalanmaya dayanamayıp korkordato talep ettiğini açıkladı.

Banka kredisiyle iş yapan birçok firmanın battığını, öz sermayesi güçlü olanların ise direndiğini aktaran Aysun Nalbant, “KOBİ’lerimizde de sıkıntı başladı. Ne yapmak lazım? Tam bu günlerde finans sektörünün KOBİ’leri desteklemesi gerekiyor. Finans sektörü yanında ticaret ve sanayi odaları da KOBİ’leri desteklemeli\’85 Aksi takdirde bugün yaşanan sıkıntının yanında bir de istihdam sorunu başlayacak” diye konuştu.

Peki, doğu ve güneydoğuda durum nasıl? Kısaca bunlara da değinelim:

Güneydoğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (GÜNSİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Enver Öztürkmen, bölgenin krizden derin yara aldığını belirtti. Özellikle Gaziantep’te çok büyük yatırımların olduğuna dikkat çeken Enver Öztürkmen, bölgenin bankalara yaklaşık 9 milyar dolar civarında borcu olduğunu açıkladı. Bankaların artık kredi kullandırmadığına işaret eden Öztürkmen, şu ifadeleri kullandı:

“Sanayici zaten yeterince borçlu ve verecek bir şey olmayınca krediyi kullanamıyor ve kredi kullanamayınca sıkıntıya giren firma ödemelerini yapamıyor. Buna devletin getirdiği bir çözüm yok. Altı doldurulmamış tedbirler alınıyor. Büyük firmalarda sıkıntı daha da büyük.

Şu konuyu da dikkat:

Ekonomide yaşanan sıkıntı nedeni ile çeklerin % 50’sinin karşılık çıkması içinde bulunduğumuz para sıkışıklığını da ortaya koyuyor. Piyasalarda para dönmediği de zaten her kesimce dile getiriliyor.

Bankalara ibraz edilen çek tutarı bu yılın 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artarak 771 milyar lira oldu. Aynı dönemde karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarında yüzde 50 yükseliş kaydedildi. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi, ekim ayı çek raporunu yayımladı. Bu yılın ocak-ekim döneminde, bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan 43 bin keşideciye ait 426 bin adet çekin toplam tutarı 21 milyar lira oldu. Karşılıksız işlemi yapılan 26 bin keşideciye ait toplam 3,6 milyar lira tutarındaki 85 bin adet çek daha sonra ödendi. Geçen yılın aynı dönemine göre, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarı yüzde 50 ve çek adedi yüzde 12 arttı.

Ekonomideki sıkıntıya son bir örnek:

Belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı, bu yılın Temmuz-Eylül dönemine denk gelen üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41,4 azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak-eylül dönemine ilişkin yapı izin istatistiklerini açıkladı. Ruhsat verilen yapıların yüz ölçümü %55,1, değeri %44,7, daire sayısı %58,6 azaldı, toplam yüz ölçümü 105,9 milyon metrekare oldu. Bunun 54,9 milyon metrekaresi konut, 31,3 milyon metrekaresi konut dışı ve 19,6 milyon metrekaresi ise ortak kullanma alanı olarak hesaplandı.