Ekonomiye güven kalmayınca…

Ekonomiye güven

kalmayınca…

Necdet Buluz

Soru şu:

Ekonomiye güven var mı?

Sorunun yanıtını hiç eğip bükmeden devlet kurumu TÜİK’in son açıklamalarını sizlerle paylaşarak vermek istedik:

TÜİK’in açıkladığı verilere göre, ekonomi güven endeksi 2019 Ocak ayında yüzde 4,2 düşüşle 78,5 oldu.

TÜİK, Ocak ayına ilişkin ekonomik güven endeksi sonuçlarını açıkladı. Buna göre ekonomik güven endeksi 2018 Aralık ayında 81,9 iken, 2019 Ocak ayında yüzde 4,2 oranında azalışla 78,5 oldu.

Ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki gerilemeden kaynaklandı.

Söz konusu ayda, tüketici güven endeksi 58,2 değerine, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi 95,4 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 78,3 değerine ve perakende ticaret sektörü güven endeksi 92,5 değerine geriledi. İnşaat sektörü güven endeksi ise 56,7 değerine yükseldi.

Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor.

Ekonomiye güven çok önemlidir.

Güven olmayınca kimse gözünün önünü göremiyor. Yatırım yapmaktan kaçınıyor. Yatırım olmayınca istihdam olmuyor. İşsizlik daha da yükseliyor. Böyle bir tabloda yabancı yatırımcıyı da çekmek öyle kolay olmuyor, ürkütücü oluyor.

Şunu da unutmayalım:

Ekonomide tüketici davranışları, hem karar alıcılar, hem de ekonominin gelecek tahminleri ile ilgilenenler için oldukça önemli bir yere sahip bulunuyor. Tüketici güvenindeki iyimserlik, geniş harcama yapma isteğini ve borca girme eğilimini yükseltebilmekte, kötümserlik ise, tüketicilerin harcamalarını kısmalarına ve mali durumlarını yeniden gözden geçirmelerine neden olabilmektedir. Bu da piyasaların tıkanmasına, paranın dönmemesine neden oluyor.

Şimdi şu soru soruluyor:

TL’deki değer kaybı nelere yol açabilir.

İşte yanıtı:

Dolar ve Euro cinsinden borçlu Türk şirketlerinin borçlarını çevirmelerini zorlaştırdı. HSBC’ye göre ülkenin bankaları ve şirketleri Mayıs 2019’a dek 70 milyar dolar civarında borç ödemesi yapmak zorunda.

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s zorluk yaşayan şirketlerin ödeme yapma kabiliyetinin azalabileceği ve bankalara batık kredi yükü getirebileceği uyarısında bulunuyor.

Bu yıl Borsa İstanbul’un Bankalar Endeksi’nde yüzde 33’lük düşüş olurken, Türk borsasının kendisindeki değer kaybı yüzde 18’di. Merkezi Kayıt Kuruluşu’na göre Türk hisse senetlerinin net alıcısı yabancı yatırımcılar olurken, bu yılın ilk çeyreğinde borsada işlem gören şirketlerden 771 milyon dolar çektiler.

Özetleyelim:

Ekonominin büyüme veya daralmasına ilişkin yorum yapabilmek için Tüketici güven endeksinin takip edilmesi gerekir. Çünkü bu gösterge, ekonomik gelişmeleri yakından takip eder ve doğru tahminlerde bulunma konusunda oldukça etkilidir.

Ölçüm yaptığı değerler direkt ekonomi ile ilişkili olduğu için ileri dönemlerde büyüme veya daralmanın yaşanıp yaşanmayacağı hakkında bazı ipuçları da verir. Buna göre de ülkeler, mali anlamda para politikalarını değiştirirler.

Hiç kuşkusuz bu durum piyasa araçlarının değerini etkilediği gibi, yatırımcıların da enstrüman seçimini farklılaştırır. Bu yüzden alım–satım yapmadan önce mutlaka ekonomik verilerin içinde yer alan göstergelerin sonuçlarını incelemeli ve buna göre yatırım yapıp yapmamaya karar vermek gerekiyor.

Soru şurada:

Hem üretici, hem tüketici sıkıntı çekiyor. Ekonomiye olan güvensizliğin aynı zamanda üreticiyi de tüketiciyi de vurduğunu söyleyebiliriz.

necdetbuluz@gmail.com