”Çay üreticilerinin mağduriyeti acilen giderilmeli”

BAYRAKTUTAN’IN GÜNDEMİ BU DEFA YAŞÇAY
CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan Tarım ve Orman Bakanı Bekir
Pakdemirli’ye çay sezonu ile ilgili sorular sordu.
Haber:Hayati Akbaş
ANKARA- CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan Tarım ve Orman Bakanı Bekir
Pakdemirli’nin cevaplandırması ile ilgili olarak TBMM Başkanlığına çay sezonu ile
ilgili sorular içeren soru önergesi verdi.

Bayraktutan tarafından TBMM Başkanlığına verilen soru önergesinde şu
ifadelere yer verildi: “Doğu Karadeniz Bölgesinde yaş çay üretimi yapılan Artvin,
Giresun, Rize ve Trabzon’da 15 Nisan tarihinde İl Hıfzıssıhha Kurullarının kararları
sonrası İl dışındaki üreticilerin 30 Nisan’a kadar izinli olarak illere seyahat edecekleri
ilan edilmiştir. Ancak daha sonra bu kararın, Bakanlıkların uyarısıyla 4 ildeki
Valilerinin, 22 Nisan’da aldığı son kararla ‘yok sayıldığı’ ve seyahatlerin yasaklandığı,
alınan izinlerin de iptal edildiği duyurulmuştur.
Çay üretimi yapılan Artvin, Giresun, Rize ve Trabzon Valilerinin imzasıyla
yayınlanan ‘müstahsillere seyahat izni verilemeyeceğinden, çay hasadıyla ilgili tüm
faaliyetlerin iller içerisinde yapılması’ kararı özellikle büyükşehirlerde yaşayan çay
üreticilerini mağdur etmiştir.
İlgili karar 1 milyon 200 bin dekar alanda çay tarımı yapan yaklaşık 215 bin
aileyi ilgilendirmektedir. Her yıl çay hasadında çalışmak üzere bölgeye 50 bine yakın
yerli ve yabancı tarım işçisinin geldiği bilinmektedir. Gürcistan ve Azerbaycan'dan
gelen işçilerin salgına karşı alınan tedbirler neticesinde sınırların kapalı olması
sebebiyle çay toplamaya gelemeyeceği bir ortamda; şehir dışındaki çay üreticisi
ailelere memleketine, köyüne, çay bahçene gidemezsin demek bugüne kadar kota,
kontenjan, alım ve düşük fiyat politikalarıyla zor durumda olan yaş çay üreticilerinin
mağduriyetini arttırmaktadır.
Çay Üreticileri Temsilciliği, Çay Üreticileri Dayanışma Platformu, Çay Üreticileri
Dayanışma Derneği, Derelerin Kardeşliği Platformu (DEKAP), DİSK Gıda İş Rize
Temsilciliği, Tek Gıda İş Sendikası Doğu Karadeniz Bölge Temsilcilikleri ve Tüm-Köy-
Sen taleplerini içeren bir imza kampanyası başlatmıştır. Aynı şekilde 22 Nisan 2020
tarihinde Rize Ticaret Borsası salonunda Vali, Milletvekili, Siyasi partilerin il
başkanları, Ziraat Odası, Ticaret ve Sanayi Odası, Esnaf Odası ve Rize Ticaret
Borsası Başkanları, ÇAYKUR Genel Müdürü(V), Muhtar Dernekleri Başkanları ve
Konuyla ilgili STK’ların başkanları ve idare amirlerinin katılımıyla bir toplantı
gerçekleştirilmiştir. Artvin, Giresun, Trabzon ve Rize genelinde ilgili konularda yapılan
diğer toplantıların ve başlatılan imza kampanyalarının sonucu olarak çay üreticilerinin
mağduriyetinin giderilmesi adına ortaya çıkan ortak talepler aşağıdaki gibidir.

1. Çaykur’un uyguladığı kota ve kontenjan kaldırılmalıdır.
2. Çaykur, bu yıla mahsus yaşanan sıkıntılar nedeniyle budama yapamayan
üreticinin de çayını almalı, budama ertelenmelidir.

3. ÇAYKUR ve özel sektör, yaş çayı, belirlenen resmi fiyattan alma garantisi
vermelidir.
4. Yaş Çayın alım fiyatı, destekleme ile birlikte bir an önce açıklanmalıdır.
5. Salgın nedeniyle, Çay Alım evleri sürekli açık tutulmalı ve her müstahsilin
günlük topladığı çay mubaya edilmelidir.
6. Bunu yapmak için, kurumlar yeni ve yeteri kadar işçi istihdam etmelidir.
7. 5 Mayıs’a kadar kontrollü, izinli ve planlı, il dışından üretici gelişlerine izin
verilmelidir.
8. Fabrikalarda çalışanların fiziki mesafe ve hijyen kurallarına azami uymaları
sağlanmalıdır. İşçilerin servis ve vardiya koşulları denetlenmeli, iyileştirilmeli
ve kolaylaştırılmalıdır.
9. ÇAYKUR’daki Mevsimlik işçilerin, il dışında olanlar dahil işe girişleri yapılmalı
ve hiçbir ücret kaybına uğramadan ücretleri ödenmelidir
10. Valiler ve Kaymakamlıklar koordinasyonunda, ‘Çay Tarım Koordinasyonu’
oluşturulmalıdır.
11. Çayda yaşanması öngörülen verim düşüklüğü devlet tarafından tanzim
edilmelidir.
12. Özel sektöre destek verilsin, Özel sektör çay fabrikalarına uzun vadeli düşük
faizli krediler verilsin
13. Yaş çay üreticilerine bu yıldan başlamak üzere her yıl düzenli gübreleme
desteği verilmelidir.
Bu Bağlamda;
 
 
1- Bakanlığınız nezdinde Koranavirüs (Covid-19) Salgınının Çay tarımı
üzerindeki etkilerine dair bir rapor oluşturulmuş mudur? Sektörün bu
salgından ne ölçüde etkilenmesi öngörülmüştür?
2- Sektörün bu süreçten asgari ölçüde zarar görmesi yönünde bir acil önlem
paketiniz var mıdır? Detaylarını açıklar mısınız?
3- Koranavirüs (Covid-19) Salgınının yayılımı konusunda gerekli tedbirleri
alarak çay üreticilerinin çay bahçeleriyle buluşmasını sağlayacak kesin net
çözümler içeren kararlar ne zaman alınacaktır?
4- Çay üreticilerimizin mağduriyetinin giderilmesi adına ortaya koydukları
talepleri ilgili Bakanlıklarla ortak bir çalışma neticesinde ne zaman hayata
geçireceksiniz? Bir takvim açıklar mısınız?”