GIDA FİYATLARI 2020’DE YÜZDE 29,9 ARTTI, AÇLIK SINIRI 3 BİN 145 LİRAYA ÇIKTI

-GIDA FİYATLARI 2020’DE YÜZDE 29,9 ARTTI, AÇLIK SINIRI 3 BİN 145
LİRAYA ÇIKTI
-En yoksul kesimin harcamalarının en az üçte birini ayırmak zorunda
kaldığı gıda harcamaları bu yıl aralıkta bir önceki aya göre yüzde 3,2
oranında arttı.
-Gıda harcamalarında 2020 yılının tümünde bir önceki yıla göre yaşanan
fiyat artışı ise yüzde 29,9 olarak gerçekleşti.
-Dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için yapması
gereken gıda harcaması ise aralıkta 3 bin 146 lira olarak gerçekleşti.

İktidarın, ekonomik ve parasal politikalarındaki yanlışlarının cezasını halk
ödüyor. Türkiye’nin en yoksul kesimin aile bütçesinin en az üçte birini ayırmak
zorunda bulunduğu gıda fiyatları aralıkta bir önceki aya göre yüzde 3,2 oranında
artarken, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı da 3 bin 146 liraya çıkardı. Gıda fiyatlarında
2020 yılında 2019 yılına göre ise yüzde 29,9 oranında artış yaşandı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını
Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla
tükettiği 77 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın
enflasyonu” araştırmasının aralık ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre söz
konusu sepet için harcanan para son bir yılda (Aralık 2019’a göre) ise yüzde 29,9
oranında arttı. 12 aylık ortalama fiyatlara göre artış da yine yüzde 29,9 olarak
gerçekleşti.

Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve
enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve
yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Aralıkta, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatları bir önceki aya göre, yüzde
5,2 oranında artarken, et-balık harcamalarında balık fiyatlarında yaşanan düşüşün
etkisiyle yüzde 1,1 oranında düşüş yaşandı.
Süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında, yumurtadaki olağan dışı artışlar
nedeniyle yüzde 2,6 oranında artış kaydedilen aralık ayında katı ve sıvı yağ
fiyatlarındaki artış da yüzde 4,4 oldu.
Meyve fiyatlarının yüzde 6,2 oranında arttığı aralık ayında sebze fiyatlarında
ise bir önceki aya göre yüzde 7,8 oranında oldukça hızlı bir yükseliş yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 1,2 oranında azaldığı aralıkta, salça, zeytin, bal,
çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları yüzde 3,2
oranında arttı.

GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM

(Aralık 2020; %)
Bir Önceki Aya
Göre Yıllık 12 Aylık Ortalama
Ekmek, un, bulgur, makarna 5,2 21,2 10,9
Et-Balık -1,1 16,1 19,9
Süt, süt ürünleri, yumurta 2,6 14,8 24,8
Yağ 4,4 44,8 25,2
Meyve 6,2 35,8 58,9
Sebze 7,8 89,8 52,9
Bakliyat -1,2 26,6 26,1
Diğer 2,9 7,3 16,3
Ortalama 3,2 29,9 29,9
Böylece, mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 77 gıda
maddesinden oluşturulan gıda sepetinin toplam tutarında aralıkta, kasım ayına göre
yüzde 3,2 oranında yükseliş yaşanmış oldu.

YILLIK DEĞİŞİM
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Aralık 2019’a göre) yüzde 29,9 oranında
artış kaydedildi.
Bu yıl aralık ayında geçen yılın aralık ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna
fiyatlarında yüzde 21,2, et-balık fiyatlarında 16,1, süt ve süt ürünleri ile yumurta

fiyatlarında yüzde 14,8 oranında artış yaşandı. Bir yıl öncesine göre katı ve sıvı yağ
fiyatları yüzde 44,8 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 35,8 oranında, sebze fiyatları
ise yüzde 89,8 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 37, diğer
gıda fiyatları ise yüzde 7,3 oranında zamlandı.

YILLIK ORTALAMA
Sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12
aylık dönemdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan 12 aylık
ortalamalara göre de gıda fiyatlarında da 2020 yılında yüzde 29,9 oranında artış
yaşandı.
Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 10,9, et ve
balık fiyatları yüzde 19,9 süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 24,8 yağ fiyatları
yüzde 25,2, meyve fiyatları yüzde 58,9, sebze fiyatları yüzde 52,9, bakliyat fiyatları
yüzde 26,1, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 16,3 oranında artış kaydetti.

AÇLIK SINIRI 3 BİN 146 LİRA
Gıda fiyatlarında yaşanan bu artış, dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı
beslenebilmesi için alması gereken kaloriyi sağlayacak gıda maddelerinden
oluşturulan bir sepete göre hesaplanan açlık sınırı aralıkta 3 bin 146 liraya
yükselmesine yol açtı. Açlık sınırında aralık ayında bir önceki aya göre 45 liralık, son
bir yılda ise 438 liralık artış oldu.

DENGELİ VE SAĞLIKLI BESLENME İÇİN YAPILMASI GEREKEN GIDA HARCAMASI

(AÇLIK SINIRI-TL)
2019 2020 Değişim (TL)
  Aralık Kasım Aralık Bir önceki
aya göre

Aralık 2019’a
göre
Et – Yumurta 773 918 923 5 150
K.Bakliyat 74 86 86 0 12
Süt-Yoğurt-Peynir 614 687 664 -23 50
Taze Meyve 234 272 282 10 48
Taze Sebze 293 342 353 11 60
Ekmek +Un +Makarna 373 400 432 32 59
Pirinç – Bulgur 78 91 91 0 13
Sıvı Yağ 50 65 68 3 18
Şeker-Bal-Reçel v.b 167 190 192 2 25
Zeytin 52 50 55 5 3
AÇLIK SINIRI 2.708 3.100 3.146 45 438

Kasım ayında 3 bin 100 lira ola dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırının
aralıkta 3 bin 146 liraya yükselmesinde, meyve, sebze, ekmek-un-makarna, yağ,
zeytin gibi gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışları belirleyici oldu.
Ankara’da en fazla alışveriş yapılan pazar ve marketlerden derlenen fiyatlara
göre sağlıklı beslenebilmek için aralıkta et-yumurta için harcanması gereken para bir
önceki aya göre 5 lira, son bir yılda ise 150 lira artarak 923 liraya yükseldi. Kuru
bakliyat için yapılması gereken harcama önceki aya göre değişmedi ancak bir yıl
öncesine göre 12 lira zamlandı.
Süt, yoğurt ve e peynir için yapılması gereken harcama aralıkta bir önceki aya
göre 23 lira azalırken, geçen yıl aralık ayına göre ise 50 lira artarak 664 liraya
yükseldi. Taze meyve harcaması için ayrılması gereken para aralıkta 10 lira son bir
yılda ise 48 lira artarak 282 liraya yükselirken, dört kişinin yapması gereken sebze
harcamasının parasal tutarı da aralıkta 11 lira son bir yılda 60 lira arttı ve 353 liraya
çıktı.
Yapılan hesaplamalara göre aralıkta 32 lira artarak 432 liraya yükselen dört
kişilik ailenin ekmek, un ve makarna için bir ayda yapması gereken harcamada son
bir yıllık dönemde ise 59 liralık artış yaşandı. Pirinç ve bulgur harcamaları aralıkta
değişmezken son bir yılda 13 lira artarak 91 liraya çıkarken, sıvıyağa yapılması
gereken harcama aralıkta 2 lira, son bir yılda ise 18 lira artarak 68 liraya çıktı.
Şeker, bal, pekmez, reçel gibi gıda maddelerine yapılması gereken harcama
da aralıkta 2 lira artarak 192 lirayı bulurken, son bir yıllık artış ise 25 lira oldu. Aynı
ailenin zeytin için yapması gereken harcama da aralıkta 5 lira artarak 55 liraya
yükseldi. Zeytine yapılması gereken harcama tutarında son bir yılda ise 3 liralık artış
oldu.
Hesaplamalar, çalışan yetişkin bir erkek için günlük 3.500, yetişkin bir kadın
için 2.800, çocuk için 2.100 kalori, genç için de 3.780 kalori gereksinimi dikkate
alınarak yapıldı. Buna göre aralıkta açlık sınırı yetişkin bir erkek için 904 lira, yetişkin
bir kadın için 723 lira, çocuk için 542 lira ve genç için de 976 lira oldu.

Mehmet BALIK

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu

Genel Başkanı