Kan testi ile kanser tespiti…
Kan testi ile kanser
tespiti…
Necdet Buluz
Kanser tespitinde kan tahlili de öne çıktı. Artık, kan testis yapılarak kanser tespiti de yapılabiliyor. Bu da erken teşhiste önem kazanıyor.
Kanserde erken teşhisin önemli olduğu biliniyor ancak, özellikle belirti göstermeyen durumlarda teşhis koymak zorlaşıyor. Teşhiste yaşanan gecikme ise kanserin daha fazla ilerlemesine fırsat veriyor.
Kanseri erken teşhis edebilmenin yöntemlerini arayan bilim insanları çalışmalarını kan testleri üzerine yoğunlaştırdı. Bu alanda yapılan yeni bir araştırma ile sebebi bilinmeyen kilo kaybı ya da halsizlik gibi belirtiler gösteren kişilerde kanser olup olmadığını tespit eden bir kan testi geliştirildi.
Clinical Cancer Research’te yayımlanan çalışma kanserle doğrudan bağlantısı olmayan ama halsizlik ve kilo kaybı gibi belirtiler gösteren 300 kişi üzerinde yapıldı. Kan testlerinde her 20 teşhisten 19’unun doğru çıktığı görüldü.
Bu testin yetkili sağlık birimleri tarafından onaylanması halinde kanser şüphe uyandıran hastalar için sorunun ne olduğunu anlamak adına umut ışığı olması bekleniyor.
Başka bir sebeple açıklanamayan halsizlik ya da kilo kaybı yaşayan hastalar için genellikle şikayetleri artıncaya kadar daha detaylı kanser araştırmaları yapılmıyor. “Düşük risk” grubu olarak tanımlanan bu hastalarda kanser olması ancak teşhis edilmemesi durumunda kanserin ilerleme riski bulunuyor.
Araştırma ekibinden Dr James Larkin geliştirdikleri kan testi ile bu sorunun önüne geçilebileceğini belirtiyor. Oxford Üniversitesi araştırmacılarından Larkin kan testlerinin bir hastada kanser olduğunu tespit etmesi halinde hastanın daha ileri görüntüleme yöntemlerine sevkedilerek kanserin türünün ne olduğunun anlaşılabileceğini vurguluyor.
Araştırmada geliştirilen kan testi nükleer manyetik rezonans (NMR) spektroskopi teknolojisi kullanıyor. Bu teknolojide kandaki metabolik atığın küçük parçacıkları tespit edilebiliyor. Sağlıklı kişilerdeki metabolik “parmak izi”, lokalize ya da metastatik kanserden farklılıklar gösteriyor.
Kan testi ayrıca lokalize veya metastas yapmış kanseri birbirinden yüzde 94 doğruluk payıyla ayırt edebiliyor. Yani kan testi kanserin yayılıp yayılmadığını belirleyebiliyor, ancak henüz tümörün türünü tespit edemiyor. Araştırmacılar tümörün türünü tespit edebilmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Bazı bağışıklık terapileri metastaz vakalarında kişilerin iyileşme oranını yükseltiyor. Ancak pahalı ve yan etkisi yüksek bu ilaçların herkese verilmesi mümkün olmuyor.
Son bir not:
Son yapılan gelişmelere göre BioNTech, kolon kanseri aşısının Faz 2 denemelerine başlamış bulunuyor.
İngiliz The Guardian gazetesine konuşan Dr. Larkin, geliştirdikleri kan testi sayesinde metastaz durumunun erkenden teşhis edilebileceğinin ve doğru tedaviye daha erken başlanabileceğinin altını çiziyor.
İngiltere’de kanser teşhisi için farklı bir kan testinin denemeleri sürüyor
İngiltere’de kanser teşhisi için farklı bir tür kan testi Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) tarafından eylül ayından bu yana deneniyor.
Belirtiler ortaya çıkmadan 50’den fazla kanser türünün tespit edilebilen bu yöntem sayesinde kanser teşhis ve tedavisinde yeni bir çığır açılabileceği belirtiliyor.
140 binden fazla gönüllüden alınan örnekle yürütülen denemelerin başarılı olması halinde bu kanser testinin İngiltere’de hizmete girmesi hedefleniyor.
Covid-19 salgınından önce kanser tedavisi üzerinde çalışan Alman biyoteknoloji firması BioNTech, deneysel kolon kanser aşısının (BNT122) Faz-2 denemelerine başladığını bildirdi.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Almanya, İspanya ve Belçika’dan yaklaşık 200 hastanın çalışmaya katıldığına yer verilen açıklamada, çalışmanın amacının, tümörlerin cerrahi ameliyat ve kemoterapiden sonra yeniden ortaya çıkıp çıkmadığında BNT122’nin etkinliğine incelemek olduğu ifade edildi.
Bu hedefle kolon kanserinin 3 evresinden ikincisinde bulunup ameliyat olan ve 6 ay boyunca kemoterapi tedavisi gören hastalara yoğunlaşacağı belirtildi.
200 hasta DNA testlerinden geçirilerek kanserin metastaz yapma olasılığı daha yüksek olan hastalar arasından seçilecek.
BioNTech şu anda Avrupa’da yeri gizli tutulan bir laboratuvarda bir hasta üzerinde aşıyı test ediyor.
“Birçok kanserde hastada cerrahi ameliyat sonrası alınan tümörler belirli bir zaman sonra yeniden ortaya çıkıyor ve metastaz yapıyor” diyen BioNTech kurucu ortağı Özlem Türeci, mRNA (mesajcı RNA) teknolojisine dayanan aşı adayının temel hedefinin, araştırmanın sonlanacağı 5 yıl süresince kanserin hastada tekrar nüksetmesini engellemek olduğunu belirtti.
