GIDAYA ERİŞMEK AYA ÇIKMAKTAN ZOR …..
-GIDA FİYATLARI NİSANDA YÜZDE 7,1 ARTTI
-DÜNYADA AZALIRKEN, TÜRKİYE’DE ARTMAYA DEVAM EDEN GIDA
FİYATLARINDA SON DÖRT AYLIK DÖNEMDE YÜZDE 28 ORANINDA
ARTIŞ YAŞANDI.
-EN FAZLA TÜKETİLEN 64 GIDA MADDESİNİN ORTALAMA FİYATI ESAS
ALINARAK YAPILAN HESAPLAMALARA GÖRE GIDA FİYATLARINDA
GEÇEN YILIN AYNI AYINA GÖRE ARTIŞ İSE YÜZDE 100,5 OLARAK
GERÇEKLEŞTİ.
-TÜRKİYE’NİN İÇİNDE BULUNDUĞU YÜKSEK ENFLASYON SÜRECİNE
GİRDİĞİ EYLÜL 2021’DE 100 LİRAYA SATIN ALINAN BİR GIDA SEPETİ
İÇİN BU YIL NİSAN AYINDA 428 LİRA ÖDEMEK GEREKTİ.
Dünyada azalırken Türkiye’de artmaya devam eden gıda fiyatlarında Nisan’da
bir önceki aya göre yüzde 7,1, bu yılın ilk dört aylık döneminde ise yüzde 28 oranında
artış yaşandı. Gıda fiyatlarında Haziran 2020’de başlayan yükseliş eğilimi bu yıl
Nisan ayında da sürdü ve kesintisiz artış süresi 35 aya ulaştı. Gıda fiyatları son bir
yılda ise yüzde 100,5 oranında arttı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR, fiyatlarını
Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel
gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin
Nisan 2023 sonuçlarını açıkladı.
Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve
enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, dar ve sabit gelirlilerin,
ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun tahmin edilmesi
amaçlanıyor.
AÇLIK RİSKİ ARTIYOR
Yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış, açlık riskini
giderek daha da büyütüyor. Eylül 2021’den bu yana kamu çalışanları ve kamu
emeklilerinin ücret ve aylıkları enflasyon farkları da dahil yüzde 141 oranında arttı.
Asgari ücretteki artış yüzde 200 oldu, işçi ve bağımsız çalışanların emekli aylıkları ise
yüzde 132,2 oranında arttı. Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon
sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları ise yüzde 428,4
oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti
için bu yıl Nisan ayında 428 lira ödemek gerekirken, kamu çalışanı ve emeklisinin
Eylül 2021’deki 100 liralık geliri bugün 241 lira, asgari ücretlininki 300 lira, işçi ve
bağımsız çalışan emeklisininki ise 232 lirada kaldı.
Yıllık Artışın Baz Etkisiyle Hızının Azalması Fiyatların Azaldığını
Göstermiyor
Gıda Fiyatlarında Yıllık Arış (%)Eylül 2021'deki 100 Liralık Sepetin Bugünkü Fiyatı
Bu arada Mart’ta yüzde 111,9 olan yıllık artış oranı Nisan’da, yüzde 100,5
olarak gerçekleşti. Yıllık enflasyonda önceki aya göre yaşanan gerileme baz
etkisinden, diğer bir ifadeyle geçen yıl nisan ayında gıda fiyatlarının yüzde 13,2
oranında artmış olmasından kaynaklanıyor. Bu yıl Nisan’da artışın yüze 7,1 olması
yıllık enflasyonun oransal olarak gerilemesine yol açıyor. Oysa yıllık enflasyonun
önceki aylara göre geriliyor olması fiyatların da gerilediğini göstermiyor. Aksine
fiyatlar artmaya devam ediyor. Zira Mart ayında 399 lira ödenen aynı miktar ve türde
gıdalardan oluşan bir sepete Nisan’da 428 lira ödenmesi gerekti.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Nisan’da, gıda fiyatlarındaki artışta süt ve süt ürünleri dışındaki bütün harcama
gruplarında yaşanan yüksek oranlı zamlar belirleyici oldu. Aylık fiyat artışına en
büyük katkıyı ise et, meyve ve sebze fiyatları yaptı.
Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, Nisan’da bir önceki aya göre yüzde 0,3
oranında artış kaydetti. Et ve balık grubu fiyatlarında 18,9 oranında artış yaşandı. Et
ve balık fiyatlarında yılbaşından bu yana yaşanan artış yüzde 66,8’i buldu. Nisan
ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 0,5 oranında geriledi.
Yağ fiyatlarında ise yüzde 3,4 oranında artış oldu.
Meyve fiyatlarının yüzde 9,9 oranında arttığı Nisan’’da sebze fiyatlarında, bir
önceki aya göre ortalama yüzde 6,4 oranında artış yaşandı.
Kuru bakliyat fiyatlarının yüzde 0,4 arttığı nisanda, salça, zeytin, bal, çay, tuz
ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 4,4
oranında artış kaydedildi.
Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda
maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Nisan’da, bir önceki aya
göre yüzde 7,1 oranında daha fazla para ödedi.
YILLIK DEĞİŞİM
Bu yıl Nisan’da geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna
fiyatlarında yüzde 81,6, et-balık fiyatlarında 117,2, süt ve süt ürünleri ile yumurta
fiyatlarında yüzde 91,6 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde
18 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 67,4, sebze fiyatları ise yüzde 177,2 oranında
artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 57,8, diğer gıda fiyatları ise yüzde
94,1 oranında zamlandı.
Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda
fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam
edeceğine işaret ediyor.
YILLIK ORTALAMA ARTIŞ
Gıda fiyatlarındaki son 12 aylık ortalama fiyatlar esas alınarak yapılan
hesaplamaya göre ise 144,6 oranında artış yaşandı.
Araştırmanın yöntemiyle ilgili not:
https://www.birlesikkamuis.org.tr/uploads/BiRLEsiK-KAMU-is-GIDA-FiYATLARI-
ARAsTIRMASINI-YoNTEMi-HAKKINDA-NOT-60ace928ae707.docx
