GIDA FİYATLARINA YETİŞMEK İMKANSIZ
-GIDA FİYATLARI ŞUBAT’TA YÜZDE 9 ARTTI
-GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞ HIZLANARAK DEVAM EDİYOR.
DÜNYADA DÜŞÜŞ EĞİLİMİNDE BULUNAN GIDA FİYATLARI, ŞUBAT’TA
BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 9 ORANINDA ARTIŞ KAYDETTİ.
-BU ARTIŞLA BİRLİKTE GIDA FİYATLARINDA YILLIK ENFLASYON
YENİDEN ÜÇ HANELİ ORANLARA ÇIKARAK YÜZDE 103,8 OLDU.
-TÜRKİYE’NİN DAHA SONRA AKIL DIŞI İLAN EDİLEN POLİTİKALARLA
YÜKSEK ENFLASYON SÜRECİNE SOKULDUĞU EYLÜL 2021’DE 100
LİRAYA SATIN ALINAN BİR GIDA SEPETİNİN ŞUBAT 2024’TEKİ FİYATI
755 LİRAYA KADAR ÇIKTI.
Dünya genelinde gerileyen gıda fiyatları Türkiye’de ise 45 aydır ara vermeden,
son aylarda ise hızlanarak artıyor. Bu yıl Şubat ayında gıda fiyatlarında bir önceki aya
göre yüzde 9 oranında artış yaşandı. Yılın ilk iki aylık döneminde yüzde 15,7 artan,
gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise yeniden üç haneli oranlara çıkarak yüzde 103,8
olarak gerçekleşti.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun Ar-Ge birimi KAMUAR, fiyatlarını
Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel
gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin
Şubat 2024 sonuçlarını açıkladı.
YOKSULARIN HARCAMASININ YÜZDE 35,8’İ GIDA
TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en
zengin yüzde 20’lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 16,6’sını, en yoksul yüzde
20’lik kesim ise yüzde 35,8’ini gıda için yapıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında
Türkiye’de son 44 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla sabit gelirli ve yoksul
kesimleri etkiliyor. Açıklanan enflasyon bu nedenle bu kesimin gerçek hayatta
yaşadığı enflasyonu tam olarak yansıtmıyor. Zira TÜİK enflasyonu hesaplarken gıda
harcamalarının ağırlığını yaklaşık yüzde 25 olarak esas alıyor.
AÇLIK RİSKİ ARTIYOR
İktidarın seçimden sonra “akıl dışı ilan ettiği” yanlış ekonomik politikaların
tetiklediği yüksek enflasyon sürecinin faturasını, özellikle gıda fiyatları yüzünden
yoksullar ödemeye devam ediyor.
Türkiye’nin, bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon
sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 675 oranında
arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için
vatandaşlar bu yıl Şubat ayında 755 lira ödemek zorunda kaldılar.
Gıda Fiyatları
Gıda Fiyatlarında Yıllık Artış (%)Eylül 2021'deki 100 Liralık Sepetin Bugünkü Fiyatı
2022 yılında yüzde 179,3’e kadar yükselen gıda fiyatlarındaki yıllık artış geçen
yıl haziran ayına kadar baz etkisiyle, diğer bir ifadeyle bir önceki yılın aynı aylarında
gıda fiyatlarında yaşanan artışın bu yılın aynı ayındaki artıştan yüksek olması
nedeniyle düşüş eğilimindeydi. Ancak geçen yıl temmuz ayından başlayarak aylık
artışlar yeniden önceki yılın aynı ayındaki artış oranının üzerinde seyretmeye ve
dolayısıyla da yıllık enflasyon yeniden yükselmeye başladı. Haziranda yüzde 80,5’e
indikten sonra temmuzda yüzde 92,2’ye çıkan gıdadaki yıllık enflasyon, ağustosta
yeniden yüzde 100’ün üzerine yükselmişti. Eylülde yüzde 107,1’e ekimde yüzde
108,2’ye çıktı. Kasımda yüzde 104,1’le, aralıkta da yüzde 100,2 ile üç haneli
oranlarda kalmaya devam etti. Ocak ayında ise yine baz etkisiyle yüzde 96,5 oldu.
Gıda fiyatlarındaki yıllık artış Şubat’ta yeniden üç haneli oranlara yükselerek yüzde
103,8 oldu.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Şubat’ta meyve dışındaki tüm gıda harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya
göre arttı. Ekmek, pirinç, un bulgur grubu ile et-balık, süt ve süt ürünleri, yağ, sebze,
bakliyat gibi gıda maddelerinde önceki aya göre önemli artışlar yaşandı.
Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları Şubat’ta bir önceki aya göre ortalama yüzde
2,9 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 11,2 oranında artış
kaydedildi. Et ve balık fiyatlarında yaşanan yıllık artış ise yüzde 110,2 oldu. Şubat’ta
önceki aya göre süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu harcamaları yüzde 10 oranında
artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 2,2 olarak gerçekleşti.
Meyve fiyatlarının yüzde 5,3 oranında azaldı Şubat’ta sebze fiyatlarında, bir
önceki aya göre ortalama yüzde 26,5 oranında artış kaydedildi.
Şubat bakliyat fiyatları yüzde 11,1, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri
işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatları ise yüzde 8,1 oranında
azaldı.
Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda
maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Şubat’ta, bir önceki aya
göre yüzde 9 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.
İKİ AYLIK DEĞİŞİM
Gıda fiyatlarında bu yılın ilk iki aylık döneminde ise yüzde 15,7 oranında artış
kaydetti. Ocak-Şubat döneminde, ekmek, pirinç, un bulgur, makarna fiyatları yüzde
10,4, et/balık fiyatları yüzde 16,6, süt, süt ürünleri yüzde 10,2, yağ fiyatları yüzde
10,1, meyve fiyatları yüzde 20,6, sebze fiyatları yüzde 33,6, bakliyat fiyatları yüzde
15,2, diğer ürünlerin fiyatları yüzde 7,3 arttı.
YILLIK DEĞİŞİM
Bu yıl Şubat’ta geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna
fiyatlarında yüzde 63,3, et-balık fiyatlarında 110,2, süt ve süt ürünleri ile yumurta
fiyatlarında yüzde 57 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde
95,4 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 133, sebze fiyatları ise yüzde 229 oranında
artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 75,3, diğer gıda fiyatları ise yüzde
83,2 oranında zamlandı.
Döviz kuru ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki
yüksek artış hızının önümüzdeki aylarda da devam edeceğine işaret ediyor.
YILLIK ORTALAMA ARTIŞ
Şubat 2024 sonu itibariyle son 12 aylık ortalama gıda fiyatları ise bir önceki 12
aylık ortalama fiyatlara göre ise yüzde 99,8 oranında arttı.
Mehmet YEŞİLDAĞ
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu
Genel Başkanı
