GELİRİ YETMEYEN MEMUR BORÇ BİRİKTİRİYOR

GELİRİ YETMEYEN MEMUR BORÇ BİRİKTİRİYOR. BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ

ÜCRETLİLERİN KULLANDIĞI TÜKETİCİ KREDİLERİ VE KREDİLİ

MEVDUAT BORÇLARI 400 MİLYAR LİRAYI BULDU.

 GIDA HARCAMALARI MAYIS AYINDA ÖZELLİKLE SEBZE

FİYATLARINDA YAŞANAN DÜŞŞÜN ETKİSİYLE BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE

YÜZDE 1,45 ORANINDA AZALDI. ANCAK HARCAMALARDA YILIN İLK

BEŞ AYINDA İSE YÜZDE 8,17 ORANINDA ARTIŞ KAYDEDİLDİ.

 DÖRT KİŞİLİK BİR AİLENİN AYLIK ASGARİ GIDA HARCAMA TUTARI İSE

MAYISTA 1.688 LİRA OLARAK HESAPLANDI.

 ORTALAMA MEMUR MAAŞININ 2.683 LİRA OLDUĞU TÜRKİYE’DE DÖRT

KİŞİLİK BİR AİLENİN İNSANİ GEÇİM TUTARI İSE 5 BİN LİRAYI AŞIYOR.

GIDA HARCAMALARINDAKİ ARTIŞA BAHAR MOLASI

Memur ailelerinin harcamalarının en büyük kısmını oluşturan gıda harcamaları

Mayıs ayında sebze fiyatlarında gözlenen mevsimlik düşünün etkisiyle yüzde1,45

oranında azalırken, dört kişilik bir ailenin aylık asgari gıda harcaması da 1.688 lira

olarak gerçekleşti. Söz konusu ailenin insani geçim tutarı ise 5 bir lirayı aştı.

Birleşik Kamu-İş KonfederasyonuAr-Ge Biriminin, gıda fiyatlarını ve yaşanan

fiyat değişimlerinin vatandaşın bütçesine olan etkisini izlemek amacıyla her ay

gerçekleştirdiği araştırmanın Mayıs ayına ilişkin sonuçları açıklandı. Birleşik Kamu

İş’in gıda harcamaları endeksi, gıda maddelerinin TÜİK’in tüketici fiyatları

endeksindeki ağırlıkları dikkate alınarak, aylık gıda harcaması tutarı ise memur

ailelerinin aylık tüketim miktarları dikkate alınarak hesaplanıyor.

Birleşik Kamu-İş gıda fiyatları endeksi Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde

1,45 oranında azaldı. Bu azalışın ailelerin gıda toplam gıda harcamasına parasal

katkısı ise 30 lira oldu. Nisan aşında 1,718 lira olarak gerçekleşen dört kişilik bir

ailenin aylık olarak tükettiği gıda sepetinin değeri ise bir önceki aya göre 30 lira

azalarak 1.718 liradan 1,688 liraya geriledi.

Meyve, sebze, et-balık, süt, süt ürünleri yumurta bal, ekmek-un ve unlu

ürünler, kuru gıdalar, yağlar, kuruyemiş, alkolsüz içecekler ve diğer ürünlerden

oluşan ve Nisan ayı için toplam 112 gıda maddesinin fiyatı derlenerek yapılan

hesaplamaya göre, yılın ilk beş aylık dönemindeki ortalama artış ise yüzde 8,17

olarak gerçekleşti. Gıda fiyatlarında bu yıl Ocak ayında yüzde 5,5, Şubat ayında

yüzde 2,2, Martta da yüzde 1,7, Nisanda ise 0,35 oranında artışlar yaşanmıştı.

Mayısta, meyve, süt ve süt ürünleri, et ve balık, fiyatları artarken, sebze,

ekmek-un ve unlu ürünler, kuru gıdalarda ise fiyat düşüşü yaşandı.

MEYVE FİYATLARI

Meyve fiyatları Mayısta, bir önceki aya göre ortalama yüzde 6,95 oranında

artış kaydetti. Erik, kayısı, kiraz, kavun, karpuz gibi pazarlarda ve manav

tezgâhlarında yeni yeni gözükmeye başlayan meyvelerin ve armut, ayva gibi mevsimi

geçen ürünlerin fiyat değişiminin dikkate alınmadığı çalışmaya göre meyve

harcamalarında yılın ilk beş aylık döneminde ise yüzde 19,76 oranında artış

kaydedildi.

Mayısta, meyve fiyatlarında yaşanan artışta elma, muz, limon kivi gibi

meyvelerin fiyatlarında yaşanan artışlar belirleyici oldu.

GIDA HARCAMALARI (Mayıs 2016)

  Bir önceki aya

göre ortalama

fiyat artışı (%)

Son beş aylık

fiyat artışı

(%)

Grubun toplam

gıda harcamaları

içerisindeki payı (%)

Meyve 6,95 19,76 7,00

Sebze -17,67 -22,01 13,31

Et-balık 0,07 6,34 20,04

Süt, süt ürünleri yumurta bal 2,38 6,88 15,54

Ekmek-un ve unlu ürünler -0,26 19,03 16,81

Kuru gıdalar -0,70 28,57 2,94

Yağlar 0,71 15,99 4,83

Kuruyemiş – cips 0,00 -17,69 2,30

Alkolsüz içecekler 0,00 14,20 4,09

Diğer 0,19 20,77 13,15

GIDA ORTALAMA -1,49 8,17 100,00

SEBZE FİYATLARI

Sebze fiyatları ise Mayıs ayında da düşmeye devam etti. Mayısta yüzde 17,67

oranında azalan sebze harcamalarında yılın ilk beş aylık döneminde ise yüzde 22,01

oranında düşüş kaydedildi.Mayısta sebze fiyatlarının gerilemesinde sebze

harcamaları içerisinde en büyük paya sahip bulunan domates, kuru soğan, patates,

dolmalık biber gibi sebzelerin fiyatlarında mevsimlik nedenlerle yaşanan düşüşler

belirleyici oldu.

DİĞER GIDA HARCAMALARI

Et ve balık grubu harcamaları ise Mayısta bir önceki aya göre sadece yüzde

0,07 oranında artış kaydetti. Mayısta koyun ve dana eti fiyatları bir önceki aya göre

artarken, işlenmiş et ürünleri fiyatları ise düştü. Et ve balık grubu fiyatlarında Ocak-

Mayıs döneminde ise yüzde 6,34 oranında artış gözlendi.

Araştırmaya göre Mayısta,süt ve süt ürünleri, yumurta-bal grubu fiyatları yüzde

2,38 oranında arttı. Bu artış özellikle bal ve beyaz peynir fiyatlarının yükselişinden

kaynaklandı. Süt fiyatlarının azaldığı Mayıs ayında gruptaki diğer ürünlerin fiyatında

ise kayda değer bir gelişme yaşanmadı. Söz konusu grupta Ocak-Mayıs döneminde

ise yüzde 6,88 oranında artış gözlendi.

Mayısta, ekmek un ve unlu ürünler için yapılan harcamalarda ortalama yüzde

0,26 oranında düşüş yaşandı. Ancak yılbaşında özellikle ekmek fiyatlarına yapılan

zammın etkisiyle aileler ekmek, un ve unlu ürün alımı için yapmak zorunda

bulundukları harcamalar 2015 yılı sonuna göre yüzde 19,03 oranında yüksek

seyrediyor.

Kuru gıda fiyatları da Mayısta bir önceki aya göre yüzde 0,7 oranında düşüş

yaşanırken, yılın ilk beş aylık döneminde ise yüzde 28,57 oranında büyüme gözlendi.

Mayısta kuruyemiş-cips ve alkolsüz içecek fiyatları değişmezken, işlenmiş gıdalardan

oluşan diğer gıda grubunda ise yüzde 0,19 oranında fiyat artışı gözlendi. Diğer

gıdalar izin yapılan harcamalarda yılın ilk beş aylık döneminde yüzde 20,77 oranında

artış gözlendi.

AYLIK GIDA SEPETİ

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge biriminin, dört kişilik bir kamu çalışanı

ailesinin aylık gıda tüketimlerini mevsimlik değişimleriyle birlikte dikkate alarak

belirlediği “aylık gıda sepeti”nindeğeri ise Mayısta, 1.688 liraya geriledi. Özellikle

sebze fiyatlarında mevsimlik nedenlerle yaşanan düşüş ailelerin bütçesinde 30 liralık

bir rahatlamaya neden oldu. Aylık gıda sepeti geçen yılın sonunda ise 1.612 liraya,

doluyordu.Gıda sepeti için harcanması gereken parada yılbaşından bu yana66 liralık

bir artış gözlendi.

Mayısta gıda sepetinde yer alan meyveler için ödenmesi gereken tutar 171

liradan 184 liraya yükselirken, sebzeler için ödenmesi gereken tutar 283 liradan 208

liraya indi. Et, işlenmiş et ürünleri ve balıkların bedeli 486 lira oldu. Süt ve süt

ürünlerinin ile ekmek, un ve unlu mamuller için ödenmesi gereken tutar fazla

değişmeyip 212 lira olurken, kuru gıda harcamaları 74 liradan, yağlar için yapılan

harcamalar ise 57 liradan 71 liraya düştü. Alkolsüz içecekler için yapılan harcama 40

liraya inerken diğer gıdalar için yapılan harcamalar iseaylık harcamanın tutarı ise 207

liraya yükseldi.

BİRLEŞİK KAMU-İŞ GIDA SEPETİ (TL)

  Aralık

Meyve 147 140 144 166 171 184

Sebze 249 284 267 268 283 208

Et-balık 486 494 501 497 485 486

Süt, süt ürünleri yumurta bal 213 212 211 213 211 212

Ekmek-un ve unlu ürünler 158 164 164 172 175 208

Kuru gıdalar 72 63 66 74 74 71

Yağlar 70 73 73 73 75 71

Alkolsüz içecekler 41 42 43 43 43 40

Diğer 176 185 190 184 204 207

GIDA ORTALAMA 1.612 1.656 1.659 1.694 1.718 1.688

2015

Ocak

Şubat

2016

2016

Mart

2016

Nisan

Mayıs

2016

2016

Ağırlıklı olarak temel gıda maddelerinden oluşan Birleşik Kamu-İş, aylık gıda

sepetindeve mevsimlik olmayan meyve ve sebzeler, alkollü içkiler, çikolata,

dondurma, kuru yemiş ve benzeri birçok madde yer almıyor.

İNSANİ GEÇİM İÇİN 5 BİN LİRA GEREKİYOR

Eşlerden biri çalışmayan ve iki çocuk sahibi bir memur ailesinin evine ortalama

memur maaşı üzerinden aylık olarak, aile ve çocuk yardımları ile 185 lira olan asgari

geçim indirimiyle birlikte toplam 2 bin 683 lira, en düşük memur maaşı üzerinden

hesaplandığında ise eve aylık 2 bin 323 lira giriyor.

Ortalama memur maaşı olan 2 bin 684 liranın 1.688 lirasının gıda harcamaları

için kullanıldığı düşünüldüğünde, barınma, ev eşyası, sağlık, ulaştırma, eğlence ve

kültür, eğitim ve diğer gereksinimler için ailenin elinde 996 liralık bir tutar kalıyor.

Oysa TÜİK’in Tüketici Fiyatları Endeksi’ni hesaplarken Türkiye geneli için esas aldığı

700 liralık kiranın yanı sıra elektrik, su, doğalgaz gibi zorunlu barınma harcamaları,

ulaştırma harcamaları, telefon, internet gibi haberleşme harcamaları, giyim ve

ayakkabı harcamaları, alkollü içki ve sigara harcamaları, eğitim harcamaları, dışarıda

yenilen yemeklerle ilgili harcamalar ve diğer mal ve hizmetlere ilişkin harcamalar da

bulunuyor.

Birleşik Kamu İş’in, üyeleri arasında anket yöntemiyle gerçekleştirdiği

araştırma dört kişilik bir ailenin insani geçim için 5 bin lirayı geçiyor.

Aylık geliriyle gıda ve barınma gibi çok zorunlu harcamalarını karşılayamayan

ailelerin, eğitim, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim ve diğer mal

ve hizmetlerle ilgili gereksinimlerini ya borçlanarak ya diğer zorunlu harcamalarından

kısarak ya da iki yöntemi birlikte kullanarak yapmak dışında bir seçeneği kalmıyor.

Vatandaşın bütçe açığı her geçen ay biraz daha açılıyor. Bütçe açığı büyüyen

çalışanların borçları da sürekli artıyor.

BORÇ ARTIYOR

Kamu çalışanlarının büyük bir bölümü yaşamını borçla çeviriyor. Büyük

bölümünü ücretlilerin kullandığı tüketici kredileri bu yılın ilk beş aylık döneminde 6,6

milyar lira daha artarak 312,8 milyar liraya çıktı. Tüketicilerin bankalara olan 77,8

milyar liralık kredi kartı borçlarının büyük bölümü de yine ücretlilere ait borçlardan

oluşuyor.

Tüketici kredisi ve kredi kartlarından ayrı olarak özellikle maaş hesaplarıyla

birlikte bankalar tarafından açılan kredili mevduat hesaplarının da çalışanlar için

önemli bir borçlanma aracı haline geldiği gözleniyor. BDDK’nın verilerine göre Mart

2016 sonu itibariyle vatandaşlar kredili mevduat hesaplarına 8,9 milyar lira borcu

bulunuyor.

Büyük bölümü ücretlilere ait olan vatandaşların bankalara olan borçları 400

milyar lirayı buldu.