http://www.hurriyet.com.tr/gorenleri-saskina-ceviren-kara-delik-40241990Kendi galaksisini kaybedip başka bir galaksinin kıyılarında dolaşan devasa bir kara delik tespit edildi.

Uzay dünyasında birçok bilinmezler bulunuyorken, üzerinde birçok teori üretilen ancak hala günümüzde yaklaşacak bir teknolojinin bulunmadığı kara delikler hep bir merak uyandırmıştır. Şu anda bilinenlere göre kendi galaksisine sahip olan bu kozmik cisimlerden oldukça farklı olanı keşfedildi.

Chandra X Işını Gözlemevi’nde astronomlar tarafından başıboş bir süper kütleli karadelikkeşfedildi.

Süper kütleli kara delik, hem de kütlesi Güneş’in 100 bin katı kadar, bizden 4,5 milyar ışık yılı mesafede bir galaksinin uçlarında gezerken keşfedildi. Astronomlara göre önceden bir galaksinin merkezinde olan bu devasa kara delik, kendi galaksisi başka biriyle birleşince evsiz kaldı ve o sırada ordan geçmekte olan galaksiye tutundu.

Kara delikler, kütlelerine göre üç farklı sınıfa ayrılıyorlar. En küçük olanları, Yıldız kara delikler, 16 km çapına kadar genişliyor ve kütleleri de 20 Güneş’in toplamı kadar. Biraz daha büyüdüğünde ise Orta kara delikler meydana çıkıyor. Bu objelerin kütleleri ise 100 ile 100 bin Güneş’in toplamı kadar. Ve son olarak, Dev ya da Süper Kütleli kara delikler, 100 bin ile 10 milyar Güneş kütlesine sahipler.

Orta ve Dev kara delikler doğal olarak galaksilerin merkezlerinde bulunuyorlar. Ancak son zamanlarda astonomlar teorilerden yola çıkarak hepsinin galaksi merkezlerinde olmasına gerek olmadığını, başı boş dolaşan kara delikler olabileceğini de öne sürdüler. Bu ancak iki tane kara delik merkezli galaksinin birleşmesiyle meydana gelebilirdi. Tabi ki iki lider bir galaksiye çok geleceğinden kara deliklerden daha az kütleye sahip olan oradan atılıyor ve evsiz kalmaya mahkum ediliyor.

Kara delikler doğaları gereği aşırı yüksek olan çekim kuvvetlerine sahipler. Bu nedenle gözlenmesi mümkün olmayan kozmik cisimleri ancak X-Işınlarıyla gözlemleyebiliyoruz. X-Işınlarının oluşma nedeni ise kara delik kendine yaklaşan tüm materyalleri o kadar hızlı hareket ettiriyor ki çok yüksek sıcaklıklara ulaşan maddeler inanılmaz miktarlarda X-Işını yaymaya başlıyorlar.

Bundan önce de başıboş gezen bir kaç kara delik keşfedilmiş olsa da hiç biri bunun kadar etkileyici değildi. Bu yalnız canavar şimdiye kadar keşfedilmiş en parlak yalnız kara delikten 10 kat daha fazla X-Işınıyla parlıyor.

Bize zarar vermek için fazla uzakta yer alan GJ1417+52 kara deliği, her ne kadar özel bir isme sahip olmasa da, bilimsel gelişmelere ve evrenin oluşumunu anlamamıza büyük katkı sağlayacak. (Hürriyet)

http://www.hurriyet.com.tr/gorenleri-saskina-ceviren-kara-delik-40241990Görenleri şaşkına çeviren Dev Karadelik