”2029 ‘a kadar Erdoğan ”
AKP’nin MHP’ye sunduğu başkanlık sistemine ilişkin anayasa değişiklik teklifinde ilk cumhurbaşkanlığı seçiminin 2019’da yapılması öngörülürken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın o süreye kadar düzenlemedeki bazı yetkileri kullanması da sağlanacak. Teklife göre Erdoğan 2030’a kadar koltukta oturabilir.
Reuters’a bilgi veren AKP’li yetkililer, başkanlık sistemi özellikleri taşıyan yeni modelin adının ‘cumhurbaşkanlığı sistemi’ olarak tanımlandığını belirtirken, ilk cumhurbaşkanlığı seçiminin 2019 yılında yapılmasının öngörüldüğünü kaydetti.
Parti üyeliğine devam
Erdoğan bugün, “Anayasa çalışmasındaki (tanımın) cumhurbaşkanlığı ya da başkanlık olması benim açımdan sıkıntı değil” demişti.
Taslak hakkında bilgi sahibi AKP’li bir yetkili, 2019’a kadar Erdoğan’ın görevini sürdürürken, yeni sistemde tanımlanan bazı yetkileri kullanabileceğini vurguladı. Aynı yetkili, “Şu anda öne çıkan, seçimin 2019 yılında yapılması. Bunun mantığı da gerekli mevzuatın o güne kadar hazırlanması” diye konuştu.
Teklifte cumhurbaşkanının parti üyeliğinin devamı da öngörülüyor. Erdoğan, “Cumhurbaşkanının partisiyle devamı daha güçlü adımlar atılmasını sağlar. Cumhurbaşkanının partisiyle bağının kesilmesi aktif yapının zafiyetini getirir” demişti.
Mevcut anayasada, cumhurbaşkanının seçildiği an partisiyle ilişiğinin kesilmesi öngörülüyor.
Taslağa göre cumhurbaşkanı, yürütmenin alanına giren konularda, ‘cumhurbaşkanlığı kararnamesi’ çıkarabilecek. Temel hak ve özgürlüklerle ilgili konularda ise kararname çıkarma yetkisi söz konusu değil.
Cumhurbaşkanı, genelkurmay başkanı, MİT müsteşarı ve rektörler başta olmak üzere üst düzey bürokratlarının yanısıra belli oranda HSYK ve Anayasa Mahkemesi üyesini atayabilecek.
Erdoğan 2029’a kadar koltukta oturabilir
Taslağa göre ülkenin üniter yapısı ve tek meclisli sistem korunacak.
Cumhurbaşkanı, beşer yıllığına en fazla iki kez seçilebilecek. Seçim iki turlu olacak. İlk turda yüzde 50 oy çıkmazsa, ikinci tura en fazla oyu alan iki aday katılacak. Burada en yüksek oyu alan cumhurbaşkanı seçilecek.
Taslak mevcut haliyle kalırsa, 2019 yılına kadar görevini sürdürecek Erdoğan’ın, iki cumhurbaşkanlığı seçimine daha katılma ve seçilmesi halinde 2029’a kadar bu koltukta oturma imkanı bulunuyor.
Yardımcı, fesih yetkisi ve meclis dışından kabine
Yeni sistemde cumhurbaşkanının bir yardımcısı olacak. MHP’nin de sıcak bakması halinde cumhurbaşkanı yardımcısı sayısının ikiye çıkabileceği belirtiliyor. Sistem yürürlüğe girdiği anda başbakanlık makamı da kaldırılıyor.
Fesih konusunun anayasa taslağına nasıl gireceğiyse henüz netleşmedi. AKP’li bir yetkili “Şu anda fesih konusu taslakta yer almıyor, eğer konulursa cumhurbaşkanı ve meclisin karşılıklı olarak birbirini feshetmesi şeklinde düzenleme yapılabilir” dedi.
Aynı yetkili taslakta cumhurbaşkanının kabineyi parlamento dışından atamasının düzenlendiğini de belirterek, parlamento içinden atama yapılırsa atanan bakanın milletvekilliğinin düşeceğini de belirtti.
Düzenlemeye göre, mecliste 20 milletvekili bulunup, grup kurma hakkı olan partiler cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek. Ayrıca, parlamento dışında olmasına karşın son genel seçimde yüzde 5’in üzerinde oy alan partilerin aday göstermesi de seçenekler arasında.
MHP kilit konumda
Türkiye’nin yönetim şeklinin başkanlık sistemine dönüştürülmesini savunan ancak bunun için gereken anayasa değişikliğini tek başına referanduma taşıyabilmek için TBMM’de en az 14 sandalye desteğine daha ihtiyaç duyan AKP, TBMM’de 39 sandalyeyle temsil edilen MHP’ye güveniyor.
AKP’nin taslak teklifi bu hafta MHP’ye ulaştırılırken, iki parti arasında kurulacak komisyonda teklife son şeklinin verilmesi amaçlanıyor.
Ancak MHP’den dün ihraç edilen Gaziantep Milletvekili Ümit Özdağ ile birlikte hareket eden dört ya da beş milletvekilinin olası teklife ret oyu vermesi bekleniyor.
İki kişilik komisyon
Başkanlık sistemini içeren anayasa değişiklik teklifini hazırlamak üzere, AKP, Genel Sekreter Abdülhamit Gül’ü, MHP ise Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak’ı görevlendirildi.
Yıldırım ve Bahçeli iki kişilik bu komisyona CHP’nin de katılabileceğini ifade etse de, CHP’li yetkililer başkanlık sistemi düzenlemesini peşinen reddedeceklerini açıklıyor.
Yıldırım bugün yaptığı açıklamada “Hazırlıklarda sona geldik. Anayasa değişiklik teklifini bugünlerde Meclis’e sunmuş olacağız” demişti.Kaynak:Diken.com.tr
