İPEK YOLU’NDA NEVRÛZ(1)

İPEK YOLU’NDA NEVRÛZ(1) YAHYA AKSOY
Ulu İpek Yolu boyunca, kültürlerin kaynaşması ile dünya kültür zenginliğine, yeni değerler eklenmiş ve İpek yolu kültür yolu olmuştur.Gelenek ve görenekler asırlarca yaşatılmaktadır. Bunların en özgün olanı “ Nevrûz Bayramıdır”.Baharın müjdesi ve şarkısıdır. Yeniden doğuş günüdür.Bu yeni gün mevsimlerin en bereketlisi baharın başlangıcıdır. Doğanın yeniden doğuşu,insanın doğayla birlikte yeni bir mevsime ve hayata heyecanla ve umutla başlamasıdır.
Kışın yorgun ve sıkıntılı günlerini üzerlerinden atmak isteyen insanlar, Baharın başlangıcı saydıkları 21-22 Mart günlerini geleneksel olarak binlerce yıldan beri şenliklerle karşılamakta, umutlarını tazelemekte, doğa gibi hayata yeniden doğmaktadırlar. Bu düşünce ve felsefe ile NEVRÛZ, bütün canlılarda ve insanda diriliş günü –doğuş günü-yeni gün olarak kabul edilmektedir.
Gece ile gündüzün eşit olduğu 21 martı 22 marta bağlayan gece halk arasında yeni yılın, yıl başının başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Su, toprak, ateş ve güneş kültü, insanlar için tarihi süreçte kutsal sayılmıştır. Bu değerleri doğal güzelliklerle ve sevgiyle birleştiren insanlar “ulu gün- yeni gün” dedikleri 21- 22 martlarda geleneklerini ve göreneklerini sergilemektedirler.
Doğanın mart ayında bütün canlılığını sergilemekte olduğu bir anda insanlarda bu canlılığa oyunları,müzikleri, yemekleri ve şarkılarıyla katılmaktadırlar. Bu eşsiz günü, insanlar en çok değer verdiği konularla örtüştürmektedirler.”Türk Ergenokon Bayramı, mart dokuzu, yen yıl, yıl başı,Hz. Ali’nin doğum günü, Adem ile Havva’nın evlendiği gün, Nuh’un gemisinin kurtuluş günü ” gibi günler , hep nevruz’a raslatılmaktadır.
Orta Asya’da,Anadolu’da,dünyanı dört yanında yaşayan Türklerin, Kafkaslarda, Balkanlarda ve Orta Doğuda yaşayan insanların, ve İranlıların yılbaşı olarak kabul ettikleri güne Nevruz-Yen Gün denilmiştir.Bu tarih idari ve mali yönden başlangıç tarihi olarak ele alınmıştır.
Kaşgarlı Mahmut, ünlü “Divan-ü Lûgati-t Türk” adlı eserinde Nevruz hakkında bilgiler de vermiştir:
Nevrûzun temel felsefesi ve ifadesi, her alanda insanın ve doğanın yeniden doğuşudur..
Türklerin tarihleri boyunca baharın gelişini kutladıkları bilinmektedir.Zaman, zaman bu gelenek bazı bölgelerde unutulsa da temel felsefesiyle yaşayıp gelmiştir.
Si-An’dan Tirana Tarihi İpek Yolu kitabımda İpek Yolu’nda Nevruz konusu belgelere dayalı olarak ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır.
Ulusun ulu günü, Navrûz, Baharın İlk günü,Novruz,Sultan-ı Nevruz, Mart Dokuzu gibi adlarla anılmaktadır.
Ulu İpek Yolu, nevrûz yolu olarak adlandırılmaktadır.Bu yol boyunca bütün ülkelerde bu geleneksel bahar bayramı ,kendine özgü bir anlayışla asırlardır kutlanagelmektedir. Kutlamalarda halk kültürünün tüm ayrıntıları bulunmakta ve görülmekte.
NEVRÛZ BAYRAMI kutlu olsun,Ülkemize ve bütün dünyaya huzur, barış ve mutluluk getirsin.