DERS ALINACAK SÖZLER

YAHYA AKSOY

Tolstoy demiş ki: “Birine çamur atmadan once iyi düşün ve sakın, unutma once senin ellerin kirlenir.”
Halk sözünde ”
-Öyle horozlar vardır ki öttükleri için güneşin doğduğunu sanırlar.
– Kendi mutluluğundan başka hedefi olmayan insan kötüdür.
– İnsanların çoğu onu yapıyor diye yanlış, yanlış olmaktan çıkmaz.
-Kimse, kimseyi küçümseyecek kadar büyük değildir, bilmelisin. Küçümsediğin her şey için gün gelir,
önemsediğin bir bedel ödersin.
– Başkalarının hayatından ders alın. İnsan, bütün hataları kendisi yapacak kadar uzun yaşamıyor.
Çamur at izi” kalır” diyenler, Tolstoy’u iyi okumalılar ve ders almalılar.
“Sözün en güzeli,söyleyenin doğru olarak söylediği,dinleyenin de yararlandığı sözdür.”Aristoteles ( MÖ
384- MÖ 322)
Bilgeler, fikirlerden fikir üreten sözler söylerler “felsefe” olur,tecrübelerden süzülen özlü sözleri halk
söyler ata saözü meydana çıkar. Düşünce zenginliğinde bilgi,bilge ve halk bütünleşerek geçmişi
geleceğe taşırlar.Bu özlü sözler kültür tarihinin temelini oluşturur.
-Bilgelerin iki dili vardır.Biriyle hakikati söyler,diğeriyle durum ne gerektiriyorsa onu söyler.
-Haline bakmadan Hasan Dağı’na oduna gider./Oğlunla oba,kızınla komşu ol.
-Ne ekersen onu biçersin./Dedeleri koruk üzüm yemiş, evlatlarının dişleri kamaşmış.
-Sığırcının avradı sığır gelince kıvradı./Yazın gölge hoş, kışın çuval boş.
-Davetsiz gelen mindersiz oturur./Deliye yel ver, eline bel ver.
-Su akarken testini doldur./Keskin sirke küpünü çatlatır.
-Üzümünü çok işittiğin bağa sepetini küçük götür./Dokuz düşün bir konuş!
-İnsanlar kıyafetlerine göre karşılanır ve bilgilerine göre uğurlanırlar.
-Ulu sözü dinlemeyen uluyu uluyu yolda kalır./-Yoluyla giden yorulmaz.
-8 günlük ömre dokuz günlük nafaka lazım./Atı alan Üsküdar’ı geçti.
-Mert övülür namert yerilir oğul./Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
-Bir musibet bin nasihatten iyidir./Bir adım ilerisi çukursa attığın adıma dikkat et.
-Yalancının mumu yatsıya kadar yanar./Kurt bulanık günü sever.
-Arsız hırsız ev sahibini bastırırmış./Bir deli kuyuya taş atar, kırk akıllı çıkaramaz.
-yoğurdum kara diyen olmazmış./Başkasına verir talkını kendi yutar salkımı.
-Kızım sana söylüyorum gelinim sen işit./Kurban olayım tipiye, sürdü getirdi bizim kapıya.
-Danışan dağlar aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış./Dağ dağa kavuşmaz ama insan insana
kavuşur./Sığırtmaç ölmüş sopası kalmış.
-Bağda izin olsun, üzüm yemeye yüzün olsun./Kaçan balık büyük olur./ Atına bakan arkasına
bakmaz./Koyun kurda emanet edilmez./Ahfeşin keçisi gibi başını sallama.
-Tanrı, kıymetini bilsin diye,fakire eşeğini kaybettirir sonra buldurur.
-Anlayana sivri sinek saz, anlamayana davul zurna az!/Ahfeşin keçisi(gibi) ne deseler başını

sallar./Dokuz köyü bir eşeğe bindirip götürürler. ../Kör atın kör alıcısı(nalbantı) olur./
Halkın ve özellikle siyasetle uğraşanların , dikkatle ders alacağı yüzlerce halk deyişi bulunmaktadır. Bu
konu ,Yozgat Sürmelisi’ne de yansımış:”…Dersini almışta ediyor ezber/Sürmeli gözlerde sürmeyi
neyler…!” Halk sözlerinden dersini al,doğruyu bul.
Oğulcuk Köyü bilgesi rahmetli Hacı Yusuf Ceyhan amca, tarihi konuşmalarını, öğütlerini ve
çevresindekilere vereceği dersi, halk sözleriyle tamamlardı. Hayatı anlatır ve ileri yaşa geldiğini şu
sözlerle noktalardı:
-Hayat kıvama geldi ömür tükendi,tandır kıvama geldi hamur tükendi! Sürü geriye dönünce topal keçi
öne geçer! Gençler zamanı iyi kullanın yoksa tavşan yamaca geçer. Kendinizin ve hayatın kıymetini bilin.
Hayat bir nöbettir,nöbetinizi iyi tutun. Halk sözlerinden dersinizi alın.
“seneler geçip giderken bizden bir şeyler çalıyor.”Horace