4 KASIM UNESCO GÜNÜ

YAHYA AKSOY

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü ya da UNESCO (United Nations Educational,
Scientific and Cultural Organization), Birleşmiş Milletler’in özel bir kurumu olarak 1946 yılında
kurulmuştur. Bu kurumun yasası 1945 yılı Kasım ayında Londra’da 44 ülkenin temsilcilerinin

katıldıkları bir toplantıda kabul edilmiştir.

Merkezi Paris’te bulunan ve Genel Konferans, Yürütme Konseyi, Sekreterlik olmak üzere üç
organı olan UNESCO eğitim, bilim ve kültür alanlarındaki amaçlarını kendisine üye olan her
devlette kurulan Milli Komisyonlar aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışmaktadır.
UNESCO’nun çalışma programlarını kabul eder ve bütçeyi belirler. Genel Konferans’a katılan ve
hükümetlerince aday gösterilen temsilciler arasından dört yıl için seçilen UNESCO Yürütme
Konseyi 58 üyeden oluşur. Genel Konferansça altı yıl için seçilen bir Genel Direktör’ün yönetimi
altında çalışan UNESCO Sekreterliği, eğitim, bilim, kültür ve iletişim bölümlerine ayrılmıştır.
Sekreterliğin başlıca görevi, iki yıllık UNESCO programlarının uygulanması için gerekli bütün

teknik çalışmaları yapmak, tedbirleri almaktır.

UNESCO, dünya çapında kültürel varlıkların yok olmasını engellemek ve onları dünyaya
tanıtmak amacıyla hareket eden uluslararası bir örgüt. Türkiye’den de o kadar çok
kültürel ve doğal alan, yazma eser, gelenek ve hatta kişi UNESCO’nun koruma
listelerinde yer alıyor ki ziyaret ettiğiniz yerlerde veya katıldığınız etkinliklerde UNESCO
onaylı evrensel mirasın bir parçasıyla karşılaşmış olma ihtimaliniz oldukça yüksek.
UNESCO Bilgi ve İletişim Sektörü günümüzdeki şekliyle 1990 yılında kurulmuştur. Bilgi
ve İletişim Sektörü, “İfade Özgürlüğü ve Medya Gelişimi Birimi”, “Bilgi Toplumları
Birimi”, “İdari Ofis”, “İdari Birim” ve “Genel Direktör Yardımcılığı Ofisi” adlı beş ayrı
birimden oluşmaktadır.
Sektör, aynı zamanda sekretaryayı “İletişim Gelişimi için Uluslararası Program (IPDC)” ve
“Herkes İçin Bilgi Programı (IFAP)” adı altında yer alan hükümetler arası programlarla
desteklemektedir.
UNESCO’nun 21. Genel Konferansı tarafından kurulan ve 39 Üye Devletten oluşan
İletişimin Geliştirilmesi Uluslararası Programı Hükümetlerarası Konseyine Türkiye, 36.
Genel Konferans kapsamında 02 Kasım 2011 tarihinde seçilmiştir.
Bilgi ve İletişim sektörü içerisinde yer alan bir diğer komite olan ve 26 Üye Devletten
oluşan Herkes İçin Bilgi Programı Hükümetlerarası Konseyi’ne Türkiye, UNESCO 37.
Genel Konferansı Kapsamında 14 Kasım 2013 tarihinde dâhil olmuştur.
Sektör programının üç önemli stratejik hedefi:
· Özgür bilgi akışını ve bilgiye evrensel erişimi sağlamak,
· Medyada kültürel çeşitliliği, çoğulculuk ifadesini ve dünya bilgi ağını desteklemek,
· Herkesin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (ICT) erişimini sağlamak
şeklinde belirlenmiştir.
Bu düzenli programlarına ek olarak Bilgi ve İletişim Sektörü, bütçe dışı fonlarla başta
Afrika olmak üzere Arap ülkelerinde, Pasifik’te, Asya’da, Latin Amerika ve Karayipler’de
çeşitli bölgeler arası, bölgesel ve ulusal projeler uygulamaktadır. Sektör, Birleşmiş
Milletler Ajansları, karşılıklı kalkınma ajansları, uluslararası ve bölgesel sivil toplum
kuruluşlarıyla işbirliği hâlinde çalışmalarını yürütmektedir.
Bilgi ve İletişim Sektörü, 36. Genel Konferansta iki yıllık program önceliklerini “İfade
özgürlüğünü desteklemek” ve “Bilgi ve iletişim kapasitelerini, bilgiye evrensel erişimi
sağlamak için desteklemek” şeklinde ilan etmiştir.
Bilgi ve İletişim Programı, 2011 yılında yapılan 36. Genel Konferansta eylem planı:
1- çevreyi desteklemek,
2) Sürdürülebilir kalkınma için özgür, bağımsız ve çoğulcu medyayı, sivil katılımı ve
cinsiyete duyarlı iletişimi kuvvetlendirmek,

YAHYA AKSOY