(BMGK)den Libyalı taraflara ”ATEŞKES”i imzalayın çağrısı
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) Libyalı tarafları son olarak Berlin Konferansı’nda en kısa sürede ateşkes anlaşması imzalanması amacıyla kurulan ortak askeri komisyona “yapıcı bir şekilde katılmaya” çağırdı. Beş daimi üye (ABD, Rusya, Fransa, İngiltere ve Çin) arzu edilen ateşkesin denetlenmesi için “silahsız gözlemci” gönderme konusunda istişarelere devam etti.
Şarku’l Avsat’ta yer alan açıklamalara göre batılı diplomatlar, kapalı odalarda devam eden istişarelerin, Yemenli taraflar arasında Hudeyde anlaşmasının uygulanmasını desteklemek için kurulan Birleşmiş Milletler (BM) Misyonuna benzer bir gözlemci ekibin kurulması üzerinde yoğunlaştığını aktardılar. Öte yandan batılı diplomatlar Libya’daki BM destek misyonunun, ülkedeki durum ve tarafların düşmanca eylemlerin durdurulması konusundaki taahhüde ne kadar bağlı olduklarına dair raporlar gönderdiğini belirttiler. Özellikle de Fayiz es-Serrac Başkanlığındaki Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) bağlı kuvvetler ile General Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu’na (LUO) bağlı kuvvetlerin düşmanca eylemlerin durdurulması konusundaki taahhüde ne denli bağlı oldukları konusunda raporlar hazırlanıyor.
Bir diplomat, Libya’daki BM destek misyonunun, faaliyetlerini genişletebilmek ve imzalanan bir ateşkesi denetleyebilmek için Güvenlik Konseyin’den yeni yetki almaya ihtiyaç duyduğunu ileri sürdü. Söz konusu diplomat Libya’daki BM destek misyonunun, Güvenlik Konseyi’nin 2486 sayılı kararı uyarınca son olarak bazı ek yetkiler elde ettiğinin altını çizdi.
Güvenlik Konseyi üyeleri tarafından düzenlenen kapalı bir oturumda, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres geçen Pazar günü Berlin’de düzenlenen “Libya Konferansı” ile ilgili üyelere bilgilendirme brifingi verdi. BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) ocak ayı başkanlığını yürüten Vietnam Daimi Temsilcisi Dang Dinh Quy, “Güvenlik Konseyi’ne üye ülkeler, uluslararası liderlerin konferansta vardığı sonuçları memnuniyetle karşıladılar. Üye devletler, Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame’ye ve kalıcı ateşkes ve Libya siyasi çözümüne ulaşmak için ortaya koyduğu çabalara “desteklerini” dile getirdiler. Güvenlik Konseyi üyeleri, “mümkün olan en kısa sürede ateşkes anlaşmasının imzalanması için Libyalı tarafları (5 + 5) ortak askeri komisyonuna yapıcı bir şekilde katılmaya” çağırdılar. Üye devletler ayrıca önümüzdeki günlerde Berlin konferansının sonuçlarını takip etmek üzere ek görüşmeler yapacaklarını açıkladılar.
Güvenlik Konseyi oturumundan sonra konuşan ve Berlin Konferansı’nın büyük bir adım olduğunu belirten Antonio Guterres, “Çünkü Libya’daki çatışmaya doğrudan veya dolaylı etkisi olan tüm bu ülkeler ilk kez aynı masada yer aldı. Libya’ya müdahalede bulunulmaması, ateşkesin desteklenmesi, silah ambargosuna uyulması, siyasi bir sürecin desteklenmesi, uluslararası insan hakları hukukunun ihlal edilmemesi ve ülkenin ekonomik ve güvenlik kurumlarının reformunun desteklenmesi gibi konularda masada yer alan taraflardan taahhüt alındı. Gidilecek yolun hala uzun olduğunu kabul ediyorum. Ateşkes kararımız var, ancak bazı ihlallere maruz kalıyor. Tabii bu ihlaller yaygın ölçekte değil bölgesel düzeyde gerçekleşiyor. Bu sadece başlangıç. Libyalı taraflardan biri (Hafter) halihazırda devam etmekte olan çalışmaya katılmış olmasına rağmen konferansın sonuçlarına henüz destek vermedi” açıklamalarında bulundu.
Guterres, ortak askeri komiteye paralel olarak iki tarafın ekonomik reform konulu ilk ekonomi toplantısını yaptığına dikkat çekti. Antonio Guterres, “Kurulacak siyasi bir forum, Libya siyasi yaşamının normalleşmesine imkan verecek bir reform sürecine öncülük edecek. Bu forumda Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi tarafından verilen isimlerin yanı sıra BM’nin aralarından seçim yapabileceği birçok isim de yer alacak. Bu isimler her iki tarafça onaylanacak” dedi.
Bu arada Antonio Guterres, ateşkesin sağlanması ve ardından gerçek bir siyasi sürece doğru ilerlenmesinin önemini bir kez daha vurguladı. Güvenlik Konseyi toplantısının çok önemli olduğunu söyleyen Guterres, “Azalan gerilim ateşkese ve gerçek bir siyasi sürece evrilmeli. Bu konuda uluslararası toplumun baskısı ve Güvenlik Konseyi’nin rolü önemli” ifadelerine yer verdi.
Güvenlik Konseyi’nden, Berlin Anlaşması hakkındaki kararı kabul etmesini isteyip istemediği sorusuna Guterres, “Bu benimle ilgili bir durum değil. Bu elbette üye ülkelere bağlıdır, ancak Güvenlik Konseyi’nin Berlin konferansının sonuçlarını ve akabinde atılan adımları benimsediğine inanıyorum. Libya’da çatışan tarafları “Berlin Zirvesi’nin sonuçlarını bütünüyle kabul etmeye çağırıyorum” şeklinde cevap verdi.
Buna karşılık Birleşmiş Milletler (BM) Sözcüsü Stephane Dujarric, tüm üye devletleri silahların susturulduğundan emin olmak için her iki tarafa da baskı yapmaya çağırdı. Dujarric, “Ateşkes kırılgan ve biz ihlalleri izleme kabiliyetine sahibiz. Bu bizim görevimizin bir parçası, ancak büyük ölçekli bir izleme kapasitemiz yok.” dedi.
