Sütteki fiyat artışları durdurulamıyor…

Sütteki fiyat artışları

durdurulamıyor…

 

Necdet B.SİVASLI

Türkiye’de yıllık resmi enflasyon yüzde 70’e çıkarken gıda fiyatlarındaki artış dikkat çekiyor.

Biz, her zaman olduğu gibi bu defa da Türkiye İstatitik Kurumu (TÜİK)’in resmi rakamlarından yola çıkıyoruz.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriler süt ürünlerindeki fiyat artışını ortaya koydu. Buna göre Ekim 2021-Nisan 2022 arasında sütün ortalama litre fiyatı 7 liradan 10,4 liraya yükseldi. Aynı dönemde yoğurt fiyatı 8,7 liradan 13,2 TL’ye yükseldi. Beyaz peynir fiyatı ise Ekim 2021’de 32,8 TL iken Nisan 2022’de 50 lira bandını aştı.

Buna göre Ekim 2021-Nisan 2022 arasını kapsayan son 6 ayda süt ürünlerinde fiyat artışı şöyle oldu: Süt yüzde 50, yoğurt yüzde 52, beyaz peynir yüzde 53, kaşar peyniri yüzde 42, krem peynir yüzde 47 ve tereyağı yüzde 34.

Süt ürünlerine ardı ardına zamlar gelirken sütün fiyatı son 6 ayda yüzde 50 arttı. Ulusal Süt Konseyi 15 Mayıs’tan geçerli olmak üzere çiğ sütün fiyatının yüzde 32 daha arttırılmasını tavsiye etti. Bu arada, Türkiye Avrupa’da süt ve süt ürünleri fiyatlarının açık ara en çok yükseldiği ülke. Süt, peynir ve yumurta fiyatları son 1 yılda Türkiye’de yüzde 60 artarken Avrupa Birliği’ndeki (AB) ortalama artış yüzde 7’de kaldı.

Fiyatların özellikle Kasım 2021’den sonra tırmanışa geçtiği görülüyor. AKP hükümetinin faiz politikası sonrası Türk lirası döviz karşısında hızla değer kaybetmeye başlarken enflasyon rekor artışla yüzde 70’e kadar yükseldi.

Süt fiyatı 2020’nin ilk yarısında pek değişmezken son ayda ciddi bir artış yaşandı. 1,5 sene boyunca 5-7 TL bandında seyreden süt fiyatı Kasım 2021’de ilk kez 7 lira bandını aşarak Nisan 2022’de 10 TL’nin üzerine çıktı.

Ocak 2021 başında kilosu 27,7 TL olan beyaz peynir fiyatı da Nisan 2022’de 50 lira sınırını aştı. Oysa bu fiyat Kasım 2021’de 32,9 liraydı.

Uzun süre 60-70 TL bandında seyreden kahvaltılık tereyağının kilosu da Nisan 2022’de 97 lirayı aşarak 100 TL bandına dayandı. Tereyağın fiyatı Kasım 2021’de 73,2 TL idi.

Bu artışlar hiç kuşkusuz hileli ürünlerin piyasayı kapsamasın da neden olabilir. Bu konuya özellikle dikkatleri çekmek istiyoruz

Avrupa’da süt, peynir ve yumurta fiyatlarında artışlara da kısaca göz atalım:

 

AB İstatistik Ofisi (Eurostat) verileri Avrupa’da süt, peynir ve yumurta fiyatlarında artışı gösteriyor. Süt, peynir ve yumurta fiyat endeksine bakıldığında Türkiye’de yıllık artış 2021 sonbahar aylarından itibaren tırmanışa geçti.

Nisan 2020’den bu yana bakıldığında Türkiye’de yıllık artış Ağustos 2021’e kadar yüzde 30’u hiç aşmadı. Kasım 2021’de yüzde 33 olan yıllık artış Ocak 2021’de yüzde 67 ile en yüksek seviyi görürken Mart 2021’de yüzde 60 oldu.

Avrupa’da en çok artış Türkiye’de

Süt, peynir ve yumurta fiyatları endeksine bakıldığına Mart 2021-Mart 2022 arasını kapsayan 1 yılda fiyatların en çok arttığı ülke yüzde 60 ile Türkiye. 27 AB ülkesinde ortalama artış ise yüzde 7.

Diğer bazı ülkelerde yıllık fiyat artışı şöyle: Litvanya yüzde 23, Bulgaristan yüzde 17, Yunanistan yüzde 9, Almanya, Hollanda ve İsveç yüzde 7, Fransa yüzde 2 ve Norveç yüzde eksi 1.

Özetleyelim:

Süte gelen her zaman yoğurt, peynir, tereyağı gibi süt ürünlerinin fiyatlarını da dalgalandırıyor.

Üretim azlığı nedeni ile fiyatları dizginlemek mümkün değil. Eğer hayvancılık konusunda gereken tedbirler alınmazsa kısa zaman sonra süt, süt ürünleri ve eti kuyumcu vitrininde izlediğimiz gibi izleyebiliriz.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz