Dev şirketler iflas ediyor…
Dev şirketler
iflas ediyor…
Necdet Buluz
Pandemi, ardından gelen savaşlar ve doğa olayları dev şirketleri de etkiledi. Adı geçen şirketler kapılarına birer birer kilit vuruyor. Yapılan araştırmada Avrupa’da iflasların 2015 tarihinden bu yana zirveye çıktığı belirtiliyor.
ABD’de Covid-19 salgınının etkili olduğu 2020’de 639, 2021’de 406 ve 2022’de 372 şirket iflas başvurusunda bulunmuştu.
Tüketici harcamaları güçlü kalmaya devam etse de bazı sektörler daha çok iflasa maruz kalırken, bu yılın 11 ayında en fazla iflasın yaşandığı sektörler; isteğe bağlı tüketim ürünleri, sanayi, sağlık hizmetleri, finansal hizmetler, temel tüketici ürünleri olarak sıralandı.
Bu yıl ABD’de çeşitli sektörlerden 1 milyar doların üzerinde yükümlülüğü bulunan 21 şirket iflas etti. Söz konusu şirketler arasında en fazla varlığı bulunan şirket, mart ayındaki iflasıyla bankacılık sektörünün sağlığına ilişkin endişeleri gündeme taşıyan Silikon Vadisi Bankası Grubu oldu.
Avrupa’da da yüksek faiz oranları ve zorlu finansman koşullarının işletmelere yük oluşturması nedeniyle iflaslarda artış görüldü.
Eurostat verilerine göre, Avrupa Birliği’nde (AB) iflas bildirimleri bu yılın ikinci çeyreğinde 2015’ten sonraki en yüksek seviyeye ulaştı.
Bu yılın nisan-haziran döneminde Avrupa’da iflas eden şirketlerin sayısı bir önceki çeyreğe göre yüzde 8,4 arttı. Yılın ikinci çeyreğinde Avrupalı şirketlerin iflas bildirimleri art arda 6’ncı çeyrekte artış gösterirken, yılın üçüncü çeyreğinde iflas bildirimlerinde önceki çeyreğe kıyasla yüzde 5,8’lik azalış kaydedildi.
Scope Ratings’in konuya ilişkin bir analizinde, Avrupa’nın kurumsal temerrütlerde artışla karşı karşıya olduğu ve iflasların ancak 2024’ün sonlarında, 2025’in başlarında durağanlaşacağı ifade edildi.
Bu yıl öne çıkan büyük iflaslardan bazıları şöyle:
ABD’de Silikon Vadisi Bankasının (SVB) iflası, 2008’deki finansal krizden bu yana ülkedeki en büyük banka iflası olarak tarihe geçti.
Yüksek enflasyon karşısında faiz artışlarının devam ettiği ve resesyon beklentilerinin arttığı bir dönemde gelen iflas haberi, küresel piyasalardaki endişeleri artırdı.
Fed’in politika faizini beklentilerin üzerinde bir noktaya kadar yükselteceğine yönelik fiyatlamalar sonrası bazı bankalar, tahvil pozisyonlarında oluşan zararları realize etmek zorunda kaldı. Bu bankalardan Kaliforniya merkezli SVB, 21 milyar dolarlık tahvil pozisyonunu yaklaşık 1,8 milyar dolar zararla kapatması sonrası 8 Mart’ta 2 milyar doların üzerinde sermaye artırımına gideceğini açıkladı.
Piyasada bankanın likiditeye sıkıştığının duyulması üzerine SVB’nin hisselerinde sert düşüş yaşandı. Bazı girişim sermayesi yatırımcılarının, şirketlere paralarını bankadan çekmelerini tavsiye etmesi sonrası bankanın kayıplarının sürmesiyle işlemleri askıya alındı.
SVB’nin hızlı çöküşü, bankacılık düzenleyicilerini harekete geçmeye zorladı ve ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu, 10 Mart’ta piyasalarda düşüşe neden olan SVB’ye kayyum atandığını duyurdu. Likidite krizini aşmaya çalışırken risk sermayelerinin neden olduğu panik, ABD’nin 16’ncı büyük bankasını 48 saat içinde ülke tarihinin en büyük iflaslarından birine sürükledi.
SVB’nin iflasını, Signature Bank’ın iflası ile First Republic Bank’ın yaşadığı sıkıntılar takip etti. Avrupa’da ise İsviçre’nin en büyük ikinci bankası konumundaki Credit Suisse’in sıkıntıya girmesi, küresel bir bankacılık krizine ilişkin korkuların artmasına neden oldu.
Bir dönem ABD’nin en değerli girişimi olan WeWork, bu yıl iflas başvurusunda bulunan şirketler arasında yer aldı. Şirketlere fiziksel ve sanal olmak üzere ortak çalışma alanı sağlayan girişim WeWork, kasım ayında 19 milyar dolarlık borcunu yeniden yapılandırmak için iflas başvurusunda bulundu.
WeWork’ün borçlarının yaklaşık yüzde 92’sinin sahibi olan kreditörler yeniden yapılanma planını onayladı. Şirketin iflas başvurusu dosyasında, varlıklarının 15 milyar dolar düzeyinde olduğu ifade edildi.
Dünya çapında 119 şehirde hizmet veren şirketin hisseleri 2023’te yaklaşık yüzde 98,5 değer kaybetti.
ABD merkezli telekomünikasyon ürünleri üreticisi Avaya, 6 yıl içinde ikinci kez şubat ayında iflas başvurusunda bulundu.
Geçen yıl eylül ayının başlarında maliyetlerini azaltmak için işten çıkarmalar dahil yeniden yapılanmaya gittiğini duyuran şirketin hisseleri 2022’de neredeyse yüzde 99 düşmüştü.
Şirket, operasyonlarını yeniden yapılandırırken 780 milyon dolarlık finansman sağladığını açıkladı. Avaya, yeniden yapılandırma sürecinin tamamlanmasının ardından toplam borcunu yüzde 75’ten fazla azaltacağını, yaklaşık 3,4 milyar dolar olan borcun 800 milyon dolara düşeceğini kaydetti.
