ANKARA’NIN BEDESTEN VE HANLARI

ANKARA’NIN BEDESTEN VE HANLARI YAHYA AKSOY
Kentlerde sanat ,ticaret yerleri olarak değerlendirilen esnaf çarşıları bedesten ve hanlar olarak anılırlar.Şimdilerde AVM oldular. “Averemu !” şarkısını hatırlatmaktalar.
Bedesten : Ankara kalesi hisarı dış duvarının Atapazarı bölgesindedir. Fatih Sultan Mehmet’in sadrazamı Mahmut Paşa tarafından 96 hücreli olarak yaptırılmış olup değerli eşyaların saklandığı ticaretin merkezi yapısı durumunda.
Kurşunlu Han : Bedesten’in bitişiğinde. Tahriir defterlerinde 48 odadan oluştuğu ve Fatih devri vezirlerinden Rum Mehmet paşa tarafından yaptırıldığı ifade edilmekte. Sicil kayıtlalrına göre dönemin en işlek hanı olarak en fazla kira getirdiği bilgisine yer verilmekte. Bedesten’e yakın olması nedeniyle öncelikle sof tüccarların konaklamasına ve alış- veriş yapmalarına uygun bulunmaktaydı.
Kapan Han : Hisar yakınlarında Atpazarı batısına düşen han, Çelebi Mehmet devri emirlerinden Bayezid Paşa’nın oğlu İsa Bey tarafından yaptırlmış.
Penbe Han : Atpazarı’nda 28 odalı olarak yanındaki dükkânlarla bezcilere ve iplikçilere kiraya verilen ve gelirleri vakfa ait olan dönemin en işlek hanı olarak kayıtlara geçen bir yapıdır. Mart 1606 tarihli bir fermanda bu handan bahsedilmektedir.
Hasan Paşa Hanı : II.Bayezit devri emirlerinden Hasan Paşa tarafından kale dibinde yaptırılmış. Çevresinde Bedesten uzanan esnaf çarşıları “Uzaunçarşı” olarak anılmakta.
Tuz Hanı : XVI. yüzyılda Mimar Cafer adlı bir hayırsever tarafından yaptırılış küçük bir handır.
Zağfirancı Hanı : Kayseri’den Ankara’ya göçmüş Hacı İbrahim b. Hacı Mehmet tarafından, Atpazarı’nda 1512 yılında yaptırılmış. Hanın gelirleri , yakınındaki mescidlerin tamirine vakfedilmiş.
Çengel Hanı : Atpazaraında 1522 yılında Rüstem Paşa tarafından yaptırlmış.
Bakır Hanı : Karaca Paşa oğlu Ahmet Ççelebi tarafından Atpazarı’nda 1462 yılında yaptırılmış.
Ankara’da yapılmış küçük hanlar olarak anılan Çatal Han, Yeni han, Helvacı hanı, Cemaloğlu Hanı gibi yapılar ile diğer esnaf çarşı ve pazarları 15,16,17. yüzyılda Ankara’nın sosyal, kültürel ve ticari hayatına ışık tutmaktadır.
Bu alanda daha geniş bilgi edinmek isteyenler ,sayın Özer Ergenç’ın büyük bir titizlilikle yaptığı ayrıntılı araştırmalar sonucunda bilgi ve belgelere dayalı olarak hazırladığı ve Ankara Enstitüsü Vakfı tarafından bastırılan “XVI.Yüzyılda Ankara ve Konya” eserine başvurabilirler.
Türk tarihine, kültürüne ve özellikle Ankara tarihine değerli hizmetler veren sayın Özer Ergenç’i ve Vakıf yöneticilerini saygı ile selamlamaktayım. Tarih bilgisi, insanı bilinçli ve duyarlı yapar.