Freni patlayan DOLAR ı kim durdurabilecek ?
TL’nin ABD Doları karşısındaki değer kaybı, yılbaşından bu yana yüzde 35’i aşmış durumda.Alınır gibi görünen bütün tedbirlere rağmen Dolar dün neredeyse 6 TL yi görüyordu.
Şimdi biz Dolardaki bu başıboş gidişin ülkeyi felakete sürükleyeceğini yazsak, bizi AKP nin müritleri topa tutar .
En iyisi mi bu konuda biz değil bugün bu işin ilmini yapmış ekonomistlerin görüşlerine yer verelim.Belki bir işe yarar.
Para birimindeki bu hızlı değer kaybının, Türkiye ekonomisine özellikle özel sektörün döviz borçluluğu ve enflasyon cephesinde olumsuz etkilerinin olacağı artık kesin.
Bilkent Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanı Prof. Dr. Refet Gürkaynak, kurdaki yükselişin ekonomiyi üç şekilde etkileyeceğini vurguluyor:
Döviz borcu olan şirketler eğer bu borca karşı sigorta almamışlarsa borçlarını bu kurdan ödeyemez hale gelecek. O yüzden şirket bilançoları bozulacak.(Ve dolayısıyla şirket batışları da hızlanacak.)
Doğrudan ve dolaylı enflasyon etkisi olacak. İthal edilen malların fiyatları fırlayacak. Türkiye’de üretilen ve ithal girdi kullanan malların fiyatları da artmaya başlayacak.(Son zamlar bunun tipik örneği)
Kurun yükselişiyle beklenti bozulması yaşanacak. Hem beklentiler bozulduğu için döviz yükseliyor hem de döviz kurunun artışı beklentileri bozarak genel bir davranış bozukluğu ortaya çıkarıyor.
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) başekonomisti Zümrüt İmamoğlu ise ‘sağlıksız’ olarak nitelendirdiği kurdaki yükselişin reel sektöre ‘sarsıcı’ etkilerinin olacağını belirtiyor.
Kredi tarafında bir sıkışma olması durumunda ekonominin olumsuz etkileneceğini belirten İmamoğlu, döviz kurundaki yükselişin en başta finansman maliyetlerini yükseltecek bir gelişme olduğunu aktarıyor:
“Faiz oranları da aynı oranda artıyor. Ayrıca döviz cinsinden borçluluğumuz da çok yüksek. Ülke olarak hem dış borcumuz var hem de reel sektörün döviz cinsinden borcu çok yüksek seviyelerde.”
TÜSİAD başekonomisti İmamoğlu, TL cinsinden geliri olan ve girdi maliyetleri dövize dayalı olan tüm sektörlerde sıkıntı yaşanabileceğini vurguluyor.
İmamoğlu’na göre kur artışının olumlu yansıyacağı alanlar ise ihracat, turizm ve döviz kazanan sektörler.
Prof. Dr. Gürkaynak, kurun artışından özel sektörde en çok inşaat ve enerji şirketlerinin olumsuz olarak etkileneceğini belirtiyor.
Gürkaynak, iktisadi bir durgunluk beklediğini ancak bir kriz olması gerekmediğini düşünüyor:
“Yeterince hırsla kriz çıkarmaya çalışan bir iktisat idaresi, politikası olursa kriz çıkarmak mümkün. Hiçbir şekilde bir iktisat politikası tepkisi verilmezse şu anda Merkez Bankası sesini dahi çıkarmazsa buradan kriz çıkarılır mı? İsterseniz çıkarılır. Yeterince borçluluk var, borçluluğun olduğu yerde bunu yapmak mümkün.”
Ekonomistlerin görüşleri işte özetle böyle.
Yani sizin anlayacağınız durum hiç te iç açıcı değil.
Bakalım freni patlayan bu Dolar’ı kim durdurabilecek ?
