TÜRK DÜNYASININ BÜYÜK KAYBI

YAHYA AKSOY

Prof.Dr.Abdulkerim Rahman’ın 18 Ağustos 2020 günü vefat ettiğini,DTCF Öğretim Üyesi Doç.Dr. Erkin
Emet kardeşimin mesajı sonucunda üzüntü ile öğrendim.
Tarihi İpek Yolu’unda halk kültürü araştırmaları için Kültür ve Turizm Bakanlığı HAGEM genel Müdürü
olarak gittiğim 1992 yılında Urimçi’de taınıştığım ve yakın dost, kardeş, arkadaş ve meslektaş olarak
uzun yıllar işbirliği yaptığım,1993 yılında Türkiye’de yaptığımız Uluslararası İpek Yolu Halk Kültürü
kongresine davet ederek ilk defa Türkiye’de bulunmasını ve bilim adamları ile tanışmalarını
sağladığım,UYGUR FOLKLORU kitabını, Bakanlık yayını olarak kültür dünyasına sunduğum Kaşkar
doğumlu,Urumçi Üniversitesi ört.üyesi, çok değerli Uygur prof.Dr.Abdulkerim Rahman’ı rahmetle
anıyor,tüm dostlarına,ailesine ve kardeş Uygur halkına,bilim dünyasına baş sağlığı diliyorum.
Türkiye Barolar Birliği ” HAYAT AĞACI PROJESİ” kapsamında yazdığım bir yazıda ifade ettiğim gibi Prof. Dr.
Abdulkerim Rahman’ın,bütün yönleriyle ve ayrıntıları ile yazdığı Uygur FOLKLORU eseri, bilimsel
araştırmaları ile kültür tarihimizin ve halk kültürümüzün derin köklerine örneklerle ışık tutarak bizi
aydınlatmaktadır.
Uygur ve Altay Türkleri arasında ağaçlara inanma geleneği de bulunmaktadır. hasta tedavisi yapan şamanın
elinde elma ağacından bir sopa bulunmakta, elma kötü ruhlu olmayan sihirli bir ağaç sayılmakta. Kötü ruhları
kovmak için elma ağacı ve elma kurusunu kullanarak tütsü yapılmaktadır. Uygurlar yaşlı, yalnız ağaçları
kesmezler ve yanlarından at yada eşekle geçerken, hayvan üzerinden inerek ağaca olan saygılarını
gösterirler. Kaşgarlı Mahmud’un diktiğine inanılan Kaşkar Opal’daki ” Hay-hay Terek Ağacı” bin yıllık bir tarihe
sahip bulunmaktadır. Halk yüzyıllardır bu ağacı ziyaret ederek hürmet göstermekte. Uygurlar arasında dut
ağacı dikmek hayırlı-uğurlu bir iş sayılmakta ve her aile bahçesinde veya her mahalle de birçok dut ağacı
bulunmakta. ( Uygur Folkloru- Abdulkerim Rahman-KB yayını. sayfa :142-1996)
Dünyada önemli karayolu ve kültür yolu olan “İPEK YOLU” üzerinde uzun yıllar yaptığım araştırmalarımı
“TARİHİ İPEK YOLU ” kitabımda harmanladım.
!992 yılı Aralık ayında 22 gün süreyle kaldığımız ve çevrede araştırmalarda ve Bakanlık kameramanı İrfan
Saatçi ile birlikte yaptığımız kamera çekimler ve fotoğraf kayıtları ile çok sayıda,kitap, bilgi ve belgeyi Bakanlık
arşivine kazandırmanın heyecanını halen yaşamaktayım.Urumçi Devlet Üniversitesi’inde öğretim üyeleri ve
ünlü manasçı Yusuf MAMAY’ında katıldığı toplantılarda çok değerli fikir alış verişinde bulunduk. Önemli
çekimler yaptık. Ressamlar akademisinde ünlü Uygur ressamı Prof. Gazi Ahmet ve oğlu ressam Yarkun Gazi
ile söyleşiler yaptık.Ressam Abdulrahim’in ünlü “UYGUR RESMİNDE NEVRUZ” tablosunu görüntüleyerek
Türkiye’ye getirip “TÜRK DÜNYASINDA NEVRUZ” eserinde yayınladık. Ve daha nice değerli bilgi ve belge ile
Urumçi’den 1992 Aralık sonunda döndük. Bütün bu aşamalarda Abdulkerim Rahman’ın büyük ve unutulmaz
yardımlarını gördük.
Bu alanda eşsiz yardımları ve örnek çalışmaları ile bizlere ışık tutan, saygın , sempatik ve dost canlısı örnek
bir bilim adamı dostum Prof.Dr. Abdulkerim Rahman’ın hatırası önünde sevgi ve saygı ile eğiliyorum.
Hatıraları,hizmetleri ve eşsiz eserleri Hiçbir zaman unutulmayacaktır. Ruhu şâd olsun.

YAHYA AKSOY