Rusya dan Türkiye’ ye DOĞALGAZ darbesi !
Gazprom, Türk özel sektör gaz dağıtıcılarına uyguladığı yüzde 10.25’lik indirimi iptal etti. Reuters’a konuşan uzmanlar BOTAŞ’ın tüketiciye indirim hazırlığı olumsuz etkilenebileceği ihtimaline değindi. Enerji Bakanı Berat Albayrak, bu hafta başında BOTAŞ’ın doğalgazda fiyat indirimine yönelik çalışma yaptığını söylemişti. Bu durumda indirimin akıbetinin ne olacağı merak ediliyor.
Rus enerji şirketi Gazprom, 1 Ocak 2015’ten itibaren Türk özel sektör gaz dağıtıcılarına uyguladığı yüzde 10.25’lik indirimi iptal ederken, bu karar önümüzdeki dönemde tüketicilere sattığı doğalgazda fiyat indirimine hazırlanan BOTAŞ’ın hazırlığını olumsuz etkileyebilir.
Reuters’a bilgi veren doğalgaz sektöründen iki yetkili, indirimin 1 Ocak 2015’ten itibaren uygulanmaya başlandığına dikkat çekerek, iptal kararı sonrası yeni fiyatın ne zamandan geçerli olacağının netlik kazanmadığını bildirdi.
Gazprom’a yakın kaynaklar, indirimin kaldırılmasının halen müzakere edildiğini söylerken, Gazprom yetkilileri bu konuda yorum yapmadılar.
ÖZEL SEKTÖR TEMSİLCİLERİ REUTERS’A KONUŞTU
Özel sektör temsilcileri, Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın bu hafta, BOTAŞ’ın sattığı doğalgazda fiyat indirimine yönelik çalışma yaptığını açıkladığını hatırlatarak, bu durumun indirim çalışmalarını nasıl etkileyeceğini izleyeceklerini söyledi.
Türkiye’nin yıllık doğalgaz tüketimi 50 milyar metreküp düzeyindeyken, Rusya yıllık 30 milyar metreküplük kontratla en iyi tedarikçi konumunda bulunuyor. Türkiye Rusya dışında, İran ve Azerbaycan’dan gaz, Cezayir ve Nijerya’dan da LNG alıyor.
Bir özel sektör yetkilisi, geçen hafta Viyana’da yapılan toplantıda Gazprom yetkililerinin alınan kararı Türk özel sektör şirketlerine ilettiğini belirterek, “Bu karardan sonra özel sektör şirketleri müşterilerine yeni durumu bir tebligatla bildirmeye başladı. Uygulamanın nasıl olacağına bakılıyor” dedi.
Bir başka yetkili, indirim kararının iptal edilmesinin ardından Rusya’dan alınan doğalgaz fiyatının özel sektör ithalatçıları için 196-197 dolara çıkacağını bild
Özel sektör tedarikçileri, Bosphorus Gaz, Enerco Enerji, Batı Hattı, Kibar Enerji, Avrasya Gaz ve Shell Enerji Rusya ile 2013’te yapılan anlaşma doğrultusunda yıllık 10 milyar metreküp doğalgaz ithal ediyor.
Kamu doğalgaz ithalatçısı BOTAŞ ile Gazprom arasında geçen yıl başlatılan fiyat revizyonu görüşmelerinde 1 Ocak 2015’ten itibaren yüzde 10.25’lik indirim konusunda anlaşma sağlanmış ancak bu uygulama yürürlüğe girememişti.
Rusya bu indirim uygulanırken, yapımını planladıkları Türk Akımı Projesi’nde birden fazla hat için inşaat izni talep etmiş, Türkiye bu talebi “konular birbirinden farklı olduğu” için uygun görmemişti.
Fiyat indiriminin uygulanamaması üzerine Türkiye, Gazproma’a karşı geçen yıl Ekim ayında uluslararası tahkime gitme kararı almıştı.
İNDİRİM İÇİN MARJ VAR
Doğalgaz ithalatı hakkında bilgi sahibi bir üst düzey özel sektör yetkilisi, Gazprom’un indirim kararını iptal etmesine rağmen BOTAŞ’ın halen alım-satım fiyatı arasında 90 dolar civarında bir fark oluştuğunu belirterek, “BOTAŞ’ın diğer kaynaklardan gelen gazı da dahil ettiğinde aldığı fiyatın 50 dolar üzerinde bir satış yaptığını görüyoruz. BOTAŞ şu halde yüzde 10 indirim yapabilir ama bu karar biraz da siyaseten alınması gereken bir karar” dedi.
Türkiye, İran’a karşı da fiyatın yüksekliği nedeniyle uluslararası tahkime gitmişti.
“BOTAŞ bazı büyük projelerde yer alıyor ve büyük ölçekli yatırımlara da girdi. Şu anki fiyat seviyelerinde BOTAŞ indirim yapabilir ama geçmiş yıllardaki zararları, önümüzdeki dönemdeki yatırımları bir indirimi yapıp yapmama ya da ne zaman yapılacaksa onu belirlemede kritik öneme sahip” diyen aynı yetkili, “Bu kararda sadece ekonomik gerekçelerin etkisi olmaz. Biraz da hükümet kararı olur” dedi.
Enerji Bakanlığı’na bağlı olan BOTAŞ, doğalgaz fiyatlarını aylık olarak belirliyor. Ancak özellikle soğuk geçen kış ayları tüketimin en yoğun olduğu dönemleri oluşturuyor.
Petrole bağlı olarak belirlenen doğalgaz fiyatları BOTAŞ’ın alım maliyetine altı ya da dokuz ay sonra yansıtılıyor.
İLİŞKİLER 24 KASIMDAN BERİ GERGİN
Geçen yıl 24 Kasım’da Suriye sınırında bir Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya ile Türkiye ilişkilerinden gerilim yaşanmaya başlanmış ve Rusya bazı yaptırım kararlarını yürürlüğe koymuştu.
