TARİHTEN DERS ALMAK

-TARİHE NAZARAN AYNI HATALARA DÜŞMEK-

Nevzat AKSOY

Değerli okuyucularımız,

Tarih bir milletin, ve devletin, geçmişten gü-

nümüze cereyan eden olayların, siyasal, top-

lumsal, ekonomik, dış diplomasi, yönetim, hu-

kuk,alanlarındaki, bir ülkenin ve milletin geç-

mişten günümüze bir aynası, bir köprüsü, kı-

sacası eskiden yapılan hata ve olayların, çağı-

mız dünyasındaki yolunu ve iskametini kaybet-

miş, insanlık ve medeniyetlere yolunu bulma-

ları için, düşünen, ve bir ders çıkartmak iste-

yen toplumlara bir pusuladır.

Peki geçmişte yaşanmış olay ve olguların

aynasına sahip insanlık ve medeniyet neden

aynı hatalara saplanıp kalır?Bu soruya ceva-

ben Osmanlı imparatorluğunun dağılma ve yı-

kılma neden ve sonuçlarına bakarak, günü-

müzde bizim ülkemiz adına attığımız ve ataca-

ğımız adımlara bir muhakeme yapalım.

Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü kolay

olmamış, Osmanlı Devletinin gerilemesi ve

yıkılışı birçok iç ve dış nedenin bir araya

gelmesiyle uzun bir sürecin sonunda

gerçekleşmiştir. 17. Yüzyılın sonlarında

başlayan gerileme dönemi, 19. Yüzyıla

gelindiğinde artık bir çöküş dönemine

dönüşmüş ve Osmanlı Devleti, kendi

bağımsızlığını dahi koruyamayacak bir devlet

haline gelmiştir. Nitekim bu durumun bir

sonucu olarak, Rus Çarı I. Nikola’nın 1853

yılında ülkesindeki İngiliz elçisine Osmanlı

Devletini tanımlamak için kullandığı “Hasta

Adam” tabiri, Osmanlı Devletinin bu dönemde

düştüğü durumu özetlemesi açısından

oldukça önemli bir örnektir.

Yeniçağların yarattığı gümüş enflasyonu,

denizaşırı ticaret gemicilik ve ateşli silahlar

teknolojisindeki gelişmeler, Osmanlı

toplumsal siyasal düzenini sarsan olaylardır.

Kısaca özetlersek Osmanlı Devletinin Yıkılışı

sebeblerini söyle özetleye biliriz..

A.İÇ SEBEPLER

a.Devlet idaresinin bozulması

b.Osmanlı toprak sisteminin bozulması

c.Yeniçeri ocağının bozulması

d.Medrese ve eğitim sisteminin bozulması

e.Adliye mekanizmasının çöküşü

f.Kapitülasyonlar

g.Osmanlının batı gelişmelerine yetersizliği

h.Toplum yapısı ve gayrimüslimler

DIŞ SEBEBLER

a.Osmanlı devletinin jeopolitik konumu

b.Şark meselesi

c.Büyük devletlerin Osmanlı üzerindeki

emelleri

SONUÇ

Sonuç olarak Osmanlı Devleti, Batıdaki

devletlerin dönüşümü ve üstünlüğü karşısında

yetersiz kalmış,

Ulus-devletler ve milliyetçilik çağında

çokuluslu bir imparatorluk olması,

Sanayileşme çağında tarım ekonomisini

sürdürmeye çalışması ve

Modernleşme çağında geleneksel olan tasfiye

edememesi nedeniyle dağılmış ve yıkılmıştır.

Tarihin günümüze adeta ülkelerin ve top-

lumların yönetim ve toplumsal anlamda yanlışa

ve hatalara bir reçete mahiyetindeki cereyan

eden olayların neden ve sonuç aşamalarına

bakarak, bir doğru gidişat kulvarında bir bilgi

arz ederek, ikaz ve uyarı cetvelini önümüze

sermektedir.Günümüz yönetimindeki iç sorun-

larda, sağlam ve işlenir bir yönetimin hakkani-

yetli bir kadro ve işin ehli bir potansiyelle yol

alması gerektiğini, gönül hatır, meselesini yö-

netme aşamasına kurban etmeyerek liyakatli

bir yönetimle yola devam etmesi gerekir.

Bir zamanların Türkiye’nin tarımda dünyanın

7. tarım ülkesi iken, şimdi bu sıralama ve po-

tansiyeli yakalama reformlarına, biran önce

yer vererek, tarımda özlenen ve beklenen tab-

luya biran önce kavuşmak.Ordumuzun bugü-

nün çağında, dünyayla entegre modernizas-

yonundan geri kalmamak, yeni inovasyon ve

icatlarla gelişim ve dönüşümlere yoğun bir

faaliyet harcanmalıdır.

Dini ve eğitim ve öğretimde büyük has-

sasyetler gösterilmeli, çağdaş ve milli bir ül-

kenin ilerleme sürecinde dini siyasete alet et-

meyerek, kendi doğal ortamında insanlığa,

maneviyatın geliştirilmesi, ve güçlü bir dinin

birleştirici ve kaynaştırıcı, yapısına güç katıl-

ması gerekirBir ülkenin Hz Ömer’in sözüyle

ben minareyi yıkarım, ama adaleti yıkmam

sözüyle bugün ülkenin çoğunluk olarak ağız-

larda peleseng olmuş, adalete güven ivme

kaybettiği, bu güvenin tesisi için devlet her

türlü engel ve sorunları kaldırarak, kesinlikle

siyasi otorite baskısını kaldırıp, bağımsız bir

yargının işleyişine her türlü yolu ve imkanını

biran önce sağlamalıdır.Türkiyenin 2002 den

bu yana dış borçlar 129.6 milyar dolardan

421.8 milyar dolara yükselmiş.İç borçlar 91

milyar dolardan 137.8 milyar dolara çıkmış.

Bunların yükselmesine neden olan olaylara

bakarak, bunların aşağılara çekilmesi için ihti-

yatlı bir çalışmanın içine gidilip, dengeli bir e-

konomi siyaset tedbirini kararlılıkla sürdürme-

lidir.Dünyada cereyan eden gelişme ve yenilik-

lere yabancı kalınmaması ve muassır medeni-

yet seviyesine ulaşıncaya kadar, azim ve ka-

rarlılıkla çalışılmalıdır.Ülke içinde hiçbir, kamp-

laşma ve ötekileştirmeye mahal vermeyecek

bir politikayla, 84 milyon insanımızı eşit bir

şekilde kucaklayacı ve birleştirici, bir yönetimi

elden bırakmamalıdır.

Tarih bizlere hata ve yanlışa düşmemek

adına bir reçete mahiyetinde geçmişten günü-

müze, bir ayna sunmuştur.Yönetim ve devlet-

lerin, istikrarlı ve sürdürülebilir bir devamlılığa

sahip olabilmesi, bu adeta tarihi miras dene-

yimlerinden dersler çıkartarak ülkenin gidişatı-

nı dalgalı ve tuzaklı yollardan çıkartıp; güven-

li limanlara dümen çevirerek, ilerleyen yoluna

devam etmesini sağlayacaktır.

Tarih tüm açıklayıcılığı ile yönetimlere ade-

ta yanlışa ve hataya düşmemesi adına dikkat

mesajını veriyor.Yönetimdeki tebaa tarihin

neden sonuç ilişkilerinden bir ders çıkartarak,

hatalara düşmemeyi umut ediyoruz.

Saygı ve sevgilerimle