HALKIN ENFLASYONU YENİ YILDA DA DURMUYOR

BİRLEŞİK KAMU İŞ “HALKIN ENFLASYONU” ARAŞTIRMASI

-HALKIN ENFLASYONU YENİ YILDA DA DURMUYOR
-GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞ 2018 YILININ İLK AYINDA DA
DEVAM ETTİ. OCAKTA GIDA FİYATLARINDA BİR ÖNCEKİ AYA
GÖRE YÜZDE 0,9 ORANINDA ARTIŞ YAŞANIRKEN, SON BEŞ
AYDAKİ TOPLAM ARTIŞ İSE YÜZDE 8,4’E ULAŞTI.
-OCAKTA MEYVE FİYATLARI YÜZDE 17,9, PİRİNÇ, EKMEK,
BULGUR FİYATLARI YÜZDE 4,8, SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN
FİYATLARI İSE YÜZDE 1,9 ORANINDA ARTIŞ KAYDETTİ.

BİRLEŞİK KAMU İŞ “HALKIN ENFLASYONU” ARAŞTIRMASI

Halkın enflasyonunda (gıda fiyatları) geçen yılın sonbahar aylarında başlayan
hızlı yükseliş eğilimi, yeni yılın ilk ayında da hız kesmeden devam etti. Geçen yılın
son dört ayında yüzde 7,4 oranında artan gıda fiyatları bu yıl ocak ayında da yüzde
0,9 oranında büyüme kaydetti. Son beş aylık toplam artış yüzde 8,4’e ulaştı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu AR-GE biriminin, Ankara’daki pazar ve
marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu”
araştırmasının ocak ayı sonuçları, dar ve sabit gelirliler üzerindeki enflasyon
baskınının yeni yılda da dayanılmaz bir şekilde artarak devam ettiğine işaret ediyor.
Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10’luk kesimin harcadığı
her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10’luk kesimin 100
liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösteriyor.
Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar yoksulların bütçesini
zenginlere göre çok daha derinden etkiliyor.

Birleşik Kamu-İş’in araştırmasına göre Türkiye’deki aileler gıda için
harcadıkları her 100 liranın 18,7 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna
ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az
tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması
nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 24,3’ünü
oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda
harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 18’i buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan
her 100 liranın 5,3 lirası tereyağı dışındaki yağlara,8,2 lirası meyveye, 13,3 lirası
sebzeye 1,5 lirası bakliyata, 10,7 lirası ise diğer gıda ürünlerine ayrılıyor.
Bu arada TÜİK’in araştırmalarına göre yoksullar gıda harcamalarının büyük
bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük
bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.

Türkiye’de başta hayvancılık olmak üzere tarım sektörünün üretimindeki artışın
talep artışının gerisinde kalması, üreticiyle tüketici arasındaki zincirde yer alan
aracıların yüksek kar marjları ve diğer nedenlerle gıda fiyatlarında yaşanan
yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan
yoksul kesimler görüyor.
Ocak ayında pirinç, ekmek, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında bir
önceki aya göre yüzde 4,8 oranında artış yaşandı. Bu artışta en büyük payı ekmek
fiyatlarına yapılan yüzde 4,3 oranındaki zam yaptı. Ocakta makarna, buğday unu ve
bulgur fiyatları da önemli ölçüde zamlandı.
İthalatla terbiye edilmeye çalışılan et-balık fiyatlarında yüzde 3,57 oranında
azalış gözlendi. Ocakta hem dana, hem koyun hem de tavuk eti fiyatlarında gerileme

yaşandı. Süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında ise yüzde 1,87 oranında artış
gözlendi. Bu gruptaki fiyat artışlarında ise yoğurt, kaşar peyniri ve süt fiyatlarındaki
yükseliş etkili olurken, tereyağı fiyatlarında ise azalma kaydedildi.
Ocakta katı ve sıvı yağ fiyatları yine yüzde 1,6 oranında azaldı. Meyve
harcamaları yüzde 17,9 oranında artış kaydetti. Sebze harcamalarında ise ocakta
yüzde 3,86 oranında azalma gözlendi. Bakliyat fiyatları yüzde 7 oranında azalırken,
diğer gıda fiyatlarında da yüzde 1,8 oranında azalış gözlendi.
Araştırmanın yapılmaya başlandığı Eylül 2017 ile Ocak 2018 aylarını
kapsayan son beş aylık dönemde ise pirinç, ekmek, bulgur, makarna ve benzerlerinin
fiyatlarında yüzde 5,56 oranında artış yaşandı. Et-balık fiyatlarında yüzde 7,68
oranında azalış gözlenirken, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatları yüzde 11,9
oranında artış gösterdi. Son beş ayda katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 0,76 oranında
arttı. Meyve fiyatları yüzde 9,42 oranında artarken, sebze fiyatları ise yüzde 41
oranında artış kaydetti. Bakliyat fiyatları yüzde 0,46, diğer gıda fiyatları ise yüzde 8,9
oranında artış gösterdi.
Mehmet Balık

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu

Genel Başkanı